Pączek jest nieodzownym atrybutem ostatniego czwartku przed wielkim postem. A ile możemy ich zjeść? Radzi mgr Natalia Główka, doktorantka w Katedrze Żywienia Człowieka i Dietetyki Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
W tym roku tłusty czwartek przypada 11 lutego – według kalendarza chrześcijańskiego obchodzimy go w ostatni czwartek przed wielkim postem, czyli 52 dni przed Wielkanocą. Ale podobnie świętowano także w starożytności – właśnie mniej więcej w połowie lutego żegnano tam zimę i witano wiosnę jedząc tłuste potrawy. Niekoniecznie słodkie, ale i nasze polskie pączki na początku wcale nie były słodkie. W XVII wieku były z ciasta chlebowego, które nadziewano słoniną. Taki przysmak serwowano z tłustym mięsem, a całość zapijano wódką.
Takie pączki, jakie znamy dziś, stały się popularne dopiero na przełomie XVII i XVIII wieku. I są popularne do dziś: Polacy w ten dzień zjadają średnio 2,5 pączka na osobę, a statystyki wskazują, że wszyscy razem potrafimy zjeść ich nawet 100 milionów w ciągu jednego dnia!
Przy takich ilościach pytanie, czy pączki są zdrowe, jest oczywiste. Ale odpowiedź fanów pączków na pewno nie ucieszy.
– Ze względu na składniki oraz sposób przygotowywania pączki nie należą do grupy produktów zalecanych w codziennej diecie – wyjaśnia Natalia Główka. – Charakteryzują się dużą gęstością energetyczną, a więc w niewielkiej ilości produktu znajduje się spora zawartość kalorii. Dodatkowo pączki są źródłem tak zwanych „pustych kalorii”, czyli cukrów prostych oraz szkodliwych tłuszczów, przyczyniających się do wzrostu masy ciała. Pączki produkowane są z wysoko przetworzonej mąki, z dodatkiem cukru oraz są smażone na głębokim tłuszczu, tradycyjnie nawet na smalcu, co może negatywnie rzutować na stan zdrowia. Duża podaż w diecie tłuszczów nasyconych i trans oraz cukrów prostych zwiększa ryzyko chorób cywilizacyjnych, takich jak nadwaga, otyłość, zespół metaboliczny, cukrzyca typu 2, choroby sercowo-naczyniowe czy chorób o podłożu zapalnym. Co więcej, są to produkty ciężkostrawne w znaczny sposób obciążające pracę układu pokarmowego.
Dlatego codzienne jedzenie pączków nie jest dobrym pomysłem – ale jeśli na co dzień odżywiamy się zdrowo, to w tłusty czwartek możemy zaszaleć i zjeść pączka. Nie powinien zaszkodzić.
– Jednak warto w ten dzień wprowadzić dodatkową aktywność fizyczną, co pomoże utrzymać prawidłowy bilans energetyczny – zastrzega doktorantka.
Wartości odżywcze pączka (1 pączek, 80 g):
• 332 kcal
• 6,1 g białka
• 12,4 g tłuszczu (6,1 g nasycone kwasy tłuszczowe)
• 48,5 g węglowodanów przyswajalnych
• 1,2 g błonnika pokarmowego
• 49,7 g węglowodanów ogółem
Na podstawie kcalmar.com.
Problemy z pączkiem nie kończą się na jego kaloryczności. Ważne jest na przykład, gdzie go kupujemy. Bo składniki wykorzystywane do produkcji pączków mogą różnić się w zależności od miejsca jego przygotowywania i warto na to zwrócić uwagę.
Jaki jest przykładowy skład pączka z supermarketu? Mąka pszenna, woda, mieszanka ciasta drożdżowego [mąka pszenna, tłuszcz palmowy, cukier, serwatka w proszku, laktoza, sól jodowana, białko jaja kurzego w proszku, żółtko jaja kurzego w proszku, emulgatory (mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych, mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych estryfikowane kwasem mono- i diacetylowinowym, lecytyny), substancje spulchniające (fosforany wapnia, węglany sodu), enzymy, przyprawy, aromat, wanilina, regulator kwasowości (kwas askorbinowy), barwniki (karoteny)], nadzienie owocowe (5%), cukier, substancje konserwujące (benzoesan sodu, kwas cytrynowy), drożdże
Jaki jest skład pączka z piekarni? Mąka typu 500, rozczyn piekarski, cukier, tłuszcz, woda, sól, ocet, drożdże. Jest różnica, prawda? Pamiętajmy o tym, planując dziś zakupy pączków!
