Jak się okazuje, w postępowaniach spadkowych jest sporo pułapek podatkowych. Warto wiedzieć, kto i kiedy powinien zapłacić podatek – i najlepiej się z tym zwrócić do notariusza.
Jak zwraca uwagę Izba Notarialna w Poznaniu, największa od czasów II wojny światowej liczba zgonów w Polsce spowodowana koronawirusem ma także wpływ na postępowania spadkowe i uzyskanie potwierdzenia dziedziczenia.
W Polsce dziedziczenie można potwierdzić albo przez postępowanie sądowe albo uzyskując notarialny akt poświadczenia dziedziczenia. Ta druga opcja jest znacznie szybsza: u notariusza sprawę spadkową przeprowadzić można nawet w ciągu 2-3 dni, a w sądzie wydanie orzeczenia może potrwać od 3 miesięcy do nawet roku. A trzeba pamiętać, że w czasie epidemii terminy mogą się jeszcze wydłużyć.
W dodatku w przypadku sprawy sądowej sprawę trzeba przeprowadzić w ostatnim miejscu zamieszkania osoby zmarłej, tymczasem notariusza można wybrać dowolnie. Wybór sposobu rozwiązania kwestii należy do spadkobierców, jednak, jak ostrzegają notariusze, gdy okaże się, że podział spadku wywołuje spory, to wtedy jednak niezbędne będzie udanie się do sądu.
– Notarialne poświadczenie dziedziczenia można przeprowadzić w ciągu kilku dni u każdego notariusza w kraju, co jest niezwykle szybkim terminem w porównaniu do wielomiesięcznych procedur sądowych – informuje notariusz dr Andrzej Rataj, Prezes Rady Izby Notarialnej w Poznaniu. – Jesteśmy wzorem w szybkości postępowań spadkowych w całej Europie. Należy tylko ustalić termin z notariuszem i dostarczyć wskazane dokumenty, potwierdzające pokrewieństwo rodzinne. Następnie odbywa się spotkanie, podczas którego notariusz sporządza protokół dziedziczenia i akt poświadczenia dziedziczenia. Dokument ten jest natychmiast wpisywany do centralnego Rejestru Spadkowego i nabiera mocy prawnej równej prawomocnemu postanowieniu sądu. Ponadto notariusze zawsze udzielają wielu informacji o dalszych procedurach, przede wszystkim związanych z koniecznością terminowego zgłoszenia się do urzędu skarbowego, aby uniknąć, zwłaszcza w najbliższej rodzinie, zapłacenia podatku spadkowego.
Ustawa o podatku od spadków i darowizn przewiduje, że zwolnieni od podatków są: małżonek, zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), pasierbowie, rodzeństwo, ojczym i macocha. Warunkiem uzyskania zwolnienia z podatku przez te osoby jest zgłoszenie nabycia spadku do urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia albo uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku. Jeśli nie dochowa się tego terminu, to spadkobierca, nawet z najbliższej rodziny, będzie musiał zapłacić podatek od spadku w stawce od 3 do 7 proc.
– Należy jednak pamiętać, że spadkobiercy, którzy nie należą do grupy osób z najbliższej rodziny, mają tylko miesięczny termin na zgłoszenie nabycia spadku – zwraca uwagę Małgorzata Marciniak, notariusz z Grodziska Wielkopolskiego. – I będą musieli zapłacić podatek, jeśli wartość nabytego spadku przewyższy nikłą kwotę wolną od podatku, wynoszącą niewiele ponad 7000 zł, albo niecałe 5000 zł, w zależności od stopnia bliskości rodzinnej.
Właściwym urzędem skarbowym do dokonania zgłoszenia nabycia spadku jest ten, na terenie działania którego położone są przedmioty majątkowe nabyte w spadku. A jeżeli przedmioty spadku są położone na obszarze właściwości dwóch lub więcej organów podatkowych – właściwość tę ocenia się według ostatniego miejsca zamieszkania (pobytu) spadkodawcy.
– Jednym i tym samym aktem poświadczenia dziedziczenia (albo postanowieniem sądu) należy wykazywać prawo do całej masy spadkowej – wyjaśnia notariusz Małgorzata Marciniak. – Dlatego też każdy z notariuszy upewnia się, dokonując procedury poświadczenia dziedziczenia, że odnośnie do danego zmarłego nie zostało już wcześniej wydane postanowienie sądu lub akt poświadczenia dziedziczenia.
Raczej nie należy liczyć na to, że urząd skarbowy “przegapi” nasz spadek i nie upomni sie o podatek. Tak sądy, jak i notariusze mają obowiązek poinformowania urząd skarbowy o fakcie nabycia spadku przez daną osobę. Dlatego władze skarbowe dowiedzą się o spadku i będą czekać, aż spadkobierca sam się zgłosi. Jeśli tego nie zrobi, to urząd sam rozpocznie procedury, które są kosztowne dla spadkobierców.
INP
