Na poznańskich Ratajach przeprowadzono pierwszą w Polsce tak szeroko zakrojoną akcję usuwania ryb ze zbiorników wodnych w celu ochrony lokalnej populacji płazów. Działania te mają kluczowe znaczenie dla przetrwania traszek i innych gatunków płazów w tym rejonie.
Wiosną bieżącego roku naukowcy zaobserwowali niepokojące zjawisko w stawach użytku ekologicznego “Traszki Ratajskie”. W zbiornikach wodnych pojawiły się duże ryby oraz narybek czebaczka amurskiego i karasia srebrzystego, co doprowadziło do gwałtownego pogorszenia jakości wody i masowej ucieczki dorosłych płazów.
Sytuacja wymagała natychmiastowej interwencji, gdyż obecność ryb stanowiła śmiertelne zagrożenie szczególnie dla larw płazów, które w przeciwieństwie do osobników dorosłych nie mogły opuścić zbiornika.
Obszar “Traszek Ratajskich”, znany naukowcom od lat 90-tych i objęty ochroną prawną od 2011 roku, stanowi wyjątkową enklawę dla licznej populacji traszki zwyczajnej oraz innych gatunków płazów, takich jak żaby trawne i zielone czy ropuchy szare i zielone.
W ramach akcji ratunkowej przeprowadzono kompleksową operację osuszenia stawów i odłowu ryb. W jej wyniku wydobyto około 30 kilogramów ryb reprezentujących 10 różnych taksonów. Wśród odłowionych gatunków znalazło się blisko 6000 osobników inwazyjnego czebaczka amurskiego oraz znaczna liczba karasi srebrzystych.
Operacja wymagała zaangażowania 10-osobowego zespołu, w tym ekspertów z dziedziny herpetologii, specjalistów od zwalczania gatunków inwazyjnych oraz lekarza weterynarii. Po zakończeniu akcji część odłowionych ryb trafiła do specjalistycznego ośrodka badawczego, a pozostałe przekazano do ogrodu zoologicznego jako pokarm dla zwierząt.
Warto podkreślić, że w naturalnych warunkach istnieją mechanizmy samoregulacji, takie jak okresowe wysychanie zbiorników czy zimowa przyducha, które chronią małe zbiorniki wodne przed kolonizacją przez ryby. Jednak w środowisku miejskim, gdzie naturalne procesy zostały zaburzone, konieczna jest aktywna interwencja człowieka.
Na terenie “Traszek Ratajskich” już wcześniej podejmowano różnorodne działania ochronne. Wprowadzono specjalny system pielęgnacji zieleni, doprowadzono wodę z dachu pobliskiej szkoły oraz stworzono system kryjówek dla płazów. Obecnie trwają również prace nad zmniejszeniem śmiertelności płazów związanej z ruchem rowerowym.
Skuteczność przeprowadzonej operacji zostanie poddana szczegółowej ocenie w przyszłym roku. Jest to pionierskie przedsięwzięcie w skali kraju, które może stać się wzorem dla podobnych działań ochronnych w innych lokalizacjach.
