czwartek, 28 marca, 2024

Kto otrzymał Poznańską Nagrodę Literacką?

Podczas uroczystej gali w Sali Lubrańskiego Collegium Minus UAM ogłoszono zdobywcę tegorocznej Poznańskiej Nagrody Literackiej i stypendium im. Stanisława Barańczaka. Laureatką nagrody została Zyta Rudzka, a stypendium – Anna Wakulik.

Przypomnijmy, że Poznańską Nagrodę Literacką ustanowili w 2015 roku, po śmierci Stanisława Barańczaka, prezydent Jacek Jaśkowiak oraz prof. Bronisław Marciniak, ówczesny rektor UAM. Nagroda składa się z dwóch części: pierwsza z nich to nagroda im. Adama Mickiewicza, która jest przyznawana autorowi za całokształt twórczości, a druga to stypendium im. Stanisława Barańczaka (40 tys. zł), które może dostać twórca, o ile nie ukończył 35. roku życia.

Tegoroczną laureatką Nagrody im. Adama Mickiewicza jest Zyta Rudzka, autorka wielu powieści i sztuk teatralnych. Debiutowała powieścią “Białe klisze” w 1993 roku. Opublikowała świetnie przyjęte książki prozatorskie, jak: “Mykwa” czy tryptyk powieściowy “Ślicznotka doktora Josefa” (2006), “Krótka wymiana ognia” , “Tkanki miękkie” oraz w 2022 roku “Ten się śmieje, kto ma zęby”. Jest autorką sztuk teatralnych, m.in. “Zimny Bufet” czy “Cukier Stanik”. Jej twórczość tłumaczono na wiele języków, m.in. niemiecki, rosyjski, francuski, czeski, włoski, angielski, chorwacki i japoński.

– Nagroda dla pisarki nie ma charakteru podsumowania, nie wyraża uznania za całokształt twórczości, choć jest on imponujący – podkreślała w laudacji prof. Inga Iwasiów, jurorka kapituły Poznańskiej nagrody Literackiej. – Cechą pisarstwa Rudzkiej jest bowiem zmienność i rozwój, których nie daje się ująć w zdawkową, odświętną formułę. Mając więc w pamięci znakomite powieści i dramaty powstające na przestrzeni trzech dekad, nagradzamy powieść najnowszą: “Ten się śmieje, kto ma zęby”. Rudzka zawsze pracuje tyleż z tematami, ile w materii języka. Wypróbowuje wielorakie rejestry mowy, w tym tej potocznej, zasłyszanej i zamienianej w ciągi monologów.

Sama laureatka przyznała się do wzruszenia, podziękowała za wyróżnienie i za dostrzeżenie jej bohaterki.
– Bo dla mnie powieść to osoba, której daję głos – mówiła. – Moja bohaterka, Wera, była dla mnie wszystkim w tej powieści. Od pierwszego zdania wiedziałam, że to będzie kobieta silna, drapieżna, ale poraniona. Nie składa jednak broni, jest niepodporządkowana – i tego sobie chyba wszyscy życzymy w tych niepewnych czasach.

Anna Wakulik, gdańszczanka, to dramatopisarka i czterokrotna finalistka Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej. Była kierowniczką literacką Teatru im. L. Solskiego w Tarnowie, dramaturżką Teatru Dramatycznego w Warszawie i Teatru Wybrzeże w Gdańsku. Jej sztuki wystawiano m.in. w wielu teatrach. Oprócz niej nominowani byli Łukasz Barys – poeta i prozaik, oraz Ivan Davydenko – poeta urodzony w Żytomierzu, który pisze wiersze także po polsku.

– Cała trójka nominowanych zaprezentowała bogactwo literackiego materiału, z którym jako jury musieliśmy się zmierzyć – mówił prof. Marcin Jaworski, przewodniczący Kapituły Poznańskiej Nagrody Literackiej. – Im bardziej się w nie zagłębialiśmy, tym bardziej wybór jednego autora czy autorki wydawał się niemożliwy. W toku długich rozmów, w czasie których analizowaliśmy dorobek, język i twórczo poruszane tematy, wyłoniło się nazwisko Anny Wakulik. Jej dramaty są literaturą najwyższej próby. Są głęboko osadzone w otaczającej nas rzeczywistości, odnoszą się do niej i z niej czerpią.

Sama Anna Wakulik podkreśliła, że dramat jest literaturą.
– Przez całe zawodowe życie czułam, że jedną nogą stoję w teatrze, drugą – w literaturze – mówiła. – Dlatego bardzo się cieszę z tego wyróżnienia. Jest ono dla mnie ważne, ponieważ patron stypendium, Stanisław Barańczak, też był obecny i w literaturze, i w teatrze. Gdyby nie on, nie znalibyśmy Szekspira tak dobrze. Mam nadzieję, że nie zmarnuję tego wyróżnienia.

W ubiegłych latach laureatami nagrody im. Adama Mickiewicza byli m.in. prof. Stanisław Rosiek, Zbigniew Kruszyński, Erwin Kruk, Tadeusz Sławek, Anna Bikont oraz Wiesław Myśliwski, Jan Gondowicz i Krystyna Miłobędzka. Stypendium im. Stanisława Barańczaka trafiło do Urszuli Honek, Kiry Pietrek, Magdaleny Kicińskiej, Małgorzaty Lebdy, Szczepana Kopyta, Tomasza Bąka, Igora Jarka i Moniki Glosowitz.

Strona głównaKulturaKto otrzymał Poznańską Nagrodę Literacką?