Z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami automatycznie powstaje wspólność majątkowa, w której skład wchodzą określone przez prawo składniki. Ustawodawca przewidział jednak możliwość zmiany tego domyślnego ustroju majątkowego. Małżonkowie, mogą wprowadzić modyfikacje w zakresie wspólności ustawowej, poprzez zawarcie odpowiedniej umowy majątkowej. Aby dokument miał moc prawną, musi być sporządzony zgodnie z przepisami prawa.
Czym jest małżeńska umowa majątkowa?
Umowa majątkowa małżeńska, to dokument, który umożliwia małżonkom modyfikację ustroju majątkowego. Zgodnie z polskim prawem, po ślubie między małżonkami tworzy się wspólność ustawowa, która obejmuje majątek nabywany wspólnie w trakcie trwania małżeństwa. W ramach intercyzy można m.in. rozszerzyć wspólność majątkową, ograniczyć ją, a nawet wprowadzić pełną rozdzielność majątkową. Umowa ta, aby miała moc prawną, musi być sporządzona w formie aktu notarialnego. Decyzja o zawarciu intercyzy może być podjęta zarówno przed ślubem jak i już w trakcie małżeństwa. Występuje kilka rodzai umownych ustrojów małżeńskich. Najczęściej zawieraną formą umowy jest intercyza ustanawiająca rozdzielność majątkową.
Co oznacza wspólność rozszerzona?
Oprócz majątku wspólnego każdy z małżonków posiada majątek osobisty, w którego skład wchodzą określone przez prawo składniki majątkowe takie jak prawa własności przemysłowej, przedmioty służące tylko do zaspokajania osobistych potrzeb czy przedmioty majątkowe nabyte w drodze darowizny. Podpisanie umowy rozszerzającej wspólność ustawową sprawia, że składniki, należące do majątku osobistego są zaliczane do majątku wspólnego. Oznacza to, że aby nimi zarządzać trzeba zgody męża i żony. W niektórych sytuacjach małżonkowie mogą postanowić, aby wspólnością objąć wszystkie aktywa posiadane w momencie zawarcia umowy oraz te, które zostaną nabyte w przyszłości.
Małżonkowie mogą również zdecydować się na podpisanie umowy ograniczającej wspólność ustawową. Pozwala ona małżonkom wyłączyć pewne składniki z majątku wspólnego, pozostawiając je w majątku osobistym jednego z małżonków. Postanowienia umowy ograniczającej wspólność majątkową nie mogą sprawić, że majątek wspólny przestanie całkowicie istnieć. Jeszcze innym rozwiązaniem jest umowa ustanawiająca rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków, która wprowadza rozdzielność majątkową między małżonkami, ale jednocześnie zabezpiecza sprawiedliwy podział majątku w przypadku rozwodu lub śmierci jednego z małżonków. W praktyce oznacza to, że w trakcie trwania małżeństwa każdy z małżonków zarządza swoim majątkiem osobistym. Jednakże, w momencie zakończenia małżeństwa, następuje wyrównanie dorobków małżonków.
Czym jest intercyza?
Jest to umowa majątkowa małżeńska, która umożliwia wprowadzenie rozdzielności majątkowej. W wyniku takiej umowy wszelkie składniki majątku nabyte zarówno przed jak i w trakcie małżeństwa pozostają wyłączną własnością tego małżonka, który je zgromadził. Oznacza to, że nie powstaje majątek wspólny, który podlegałby podziałowi w przypadku rozwodu małżonków. Pełna rozdzielność majątkowa daje każdemu małżonkowi pełną autonomię w zarządzaniu swoimi finansami, bez konieczności konsultowania decyzji z drugą stroną. Niezbędnym warunkiem sporządzenia intercyzy jest pełna zgoda osób będących stronami intercyzy.
Intercyzę można w każdej chwili rozwiązać. W przypadku rozwiązania umowy majątkowej w trakcie trwania małżeństwa, o ile nie postanowiono inaczej, automatycznie między małżonkami powstaje wspólność ustawowa. Aby rozwiązać intercyzę, konieczne jest dochowanie takiej samej formy prawnej, jak przy jej zawarciu – wymagany jest akt notarialny. W ten sam sposób można również dokonać zmiany treści intercyzy.
Jakie dane osobowe są potrzebne do sporządzenia intercyzy?
Aby sporządzić akt notarialny dotyczący umowy majątkowej małżeńskiej, należy dostarczyć notariuszowi określone dane osobowe. Wymagane są wszystkie imiona, nazwisko, imiona ojca i matki, numer PESEL oraz aktualny stan cywilny. Dodatkowo konieczne jest podanie adresu zamieszkania oraz, jeśli jest inny, adresu do doręczeń. Niezbędne są także informacje dotyczące dokumentu tożsamości, takie jak jego rodzaj (np. dowód osobisty, paszport), numer i termin ważności, a także obywatelstwo.
Czy strony intercyzy mogą po sobie dziedziczyć?
Ustanowienie rozdzielności majątkowej, nie zmienia zasad dziedziczenia ustawowego między małżonkami. Pomimo podpisania intercyzy, małżonkowie wciąż mają prawo dziedziczyć po sobie na takich samych warunkach, jak gdyby nie zawarli umowy. Rozdzielność majątkowa, dotyczy jedynie podziału majątku w trakcie trwania małżeństwa, a nie po jego zakończeniu na skutek śmierci jednego z małżonków. Jeżeli jeden z małżonków sporządzi testament i pominie w nim drugiego, ten nadal będzie miał prawo do zachowku. Małżonek może zostać pozbawiony prawa do zachowku jedynie w przypadku, gdy został wydziedziczony na mocy testamentu.
Czy intercyza ma wpływ na dziedziczenie długów?
Zawarcie umowy wprowadzającej całkowitą rozdzielność majątkową nie ma wpływu na dziedziczenie długów po zmarłym małżonku. Warto pamiętać, że w skład spadku po zmarłym wchodzą nie tylko aktywa, takie jak nieruchomości czy samochody, ale również pasywa, takie jak zobowiązania finansowe. Aby uniknąć przejęcia długów, małżonek musi złożyć w terminie sześciu miesięcy od momentu, gdy dowiedział się o spadku, oświadczenie o odrzuceniu spadku lub o przyjęciu go z dobrodziejstwem inwentarza. W tym drugim przypadku jego odpowiedzialność za długi będzie ograniczona wyłącznie do wartości otrzymanego spadku.
Jakie są zalety intercyzy?
Zawarcie umowy intercyzy, przynosi stronom wiele korzyści. Jedną z głównych jej zalet, jest możliwość zachowania pełnej niezależności finansowej. Każdy z małżonków samodzielnie zarządza swoim majątkiem osobistym, co oznacza, że nie musi konsultować swoich decyzji finansowych ze współmałżonkiem. Intercyza, chroni majątek jednego z małżonków przed odpowiedzialnością za długi drugiej strony. Jeśli jeden z małżonków zaciągnie zobowiązania finansowe, drugi małżonek nie odpowiada za te długi swoim majątkiem osobistym. Istnieją jednak pewne wyjątki, o których warto wiedzieć.
Małżonek może powoływać się na intercyzę wobec osób trzecich tylko wtedy, gdy te osoby były świadome jej istnienia. W sytuacji, gdy jeden z małżonków zaciągnie zobowiązanie, ale nie poinformuje wierzyciela o ustanowieniu rozdzielności majątkowej, wierzyciel może dochodzić spłaty długu również z majątku drugiego małżonka. Ponadto jeżeli wierzytelność powstała przed rozszerzeniem wspólności majątkowej, wierzyciel mający roszczenie wobec jednego z małżonków może domagać się zaspokojenia z tych składników majątku, które normalnie należałyby do majątku osobistego dłużnika, gdyby wspólność majątkowa nie została rozszerzona.
Dodatkowo, zawarcie intercyzy może być korzystnym rozwiązaniem w sytuacji, gdy jeden z małżonków boryka się z uzależnieniem, które może narazić rodzinę na kłopoty finansowe. W przypadku rozwodu, małżonkowie, którzy ustanowili rozdzielność majątkową, nie muszą dokonywać podziału majątku wspólnego, ponieważ taki majątek nie powstał. Dzięki temu intercyza może skrócić czas postępowania rozwodowego. Wadą takiej umowy jest brak możliwości wspólnego rozliczenia podatku dochodowego, co może wpłynąć na zwiększenie obciążeń podatkowych.
Świadczeniem usług prawnych z zakresu prawa rodzinnego w tym podziałem majątku wspólnego małżonków zajmuje się Kancelaria Klisz i Wspólnicy Dominikańska 7/4, 61-762 Poznań, tel.: 717405000.
https://maps.app.goo.gl/2W8KBgxuKgqGo7QJ8
Podsumowanie
Intercyza, to rodzaj małżeńskiej umowy majątkowej, która całkowicie znosi wspólność ustawową. Aby intercyza mogła wywoływać określone skutki prawne, musi być sporządzona w formie aktu notarialnego. Ustanowienie rozdzielności majątkowej może zapewnić ochronę majątku przed długami jednego z małżonków czy uproszczenie postępowania rozwodowego. Niemniej jednak jej wprowadzenie ma również wady, takie jak brak możliwości wspólnego rozliczania podatku dochodowego. Warto zaznaczyć, że intercyza nie wpływa na prawo dziedziczenia między małżonkami, które odbywa się zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego. Decyzja o zawarciu małżeńskiej umowy majątkowej powinna być dokładnie przemyślana i skonsultowana z prawnikiem, aby właściwie zabezpieczyć interesy obu stron.
Artykuł sponsorowany
