Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w przypadku zagrożenia pożarowego w obiekcie budowlanym najważniejsze jest zapewnienie jego użytkownikom możliwości niezakłóconej ewakuacji do wyznaczonej strefy bezpiecznej.
Nawet w obiektach o dość prostej budowie, kiedy wybucha pożar, wśród ludzi może wybuchnąć panika i w warunkach ograniczonej przez dym widoczności odnalezienie bezpiecznej i najkrótszej drogi ewakuacyjnej staje się dużym wyzwaniem. Znaki ewakuacyjne służą do informowania użytkowników budynku o właściwym kierunku drogi ewakuacyjnej, pomagają odnaleźć miejsce zbiórki bezpiecznie i w możliwie krótkim czasie oraz dają ewakuowanym osobom poczucie bezpieczeństwa i panowania nad sytuacją.
Znaki ewakuacyjne jako specyficzne znaki bezpieczeństwa
Znaki ewakuacyjne, jako szczególny rodzaj znaków bezpieczeństwa, muszą być czytelne i zrozumiałe na pierwszy rzut oka. Od ich czytelności, a więc jednoznaczności i zrozumiałości przekazywanych informacji zależą bowiem decyzje podejmowane przez ludzi ewakuujących się z budynku. Ewakuacja może wiązać się z podwyższonym niepokojem i strachem przed zagrożeniem, których konsekwencją mogą być nieracjonalne decyzje podejmowane przez uciekające osoby. Prawidłowo rozmieszczone znaki ewakuacyjne w szkole, biurowcu czy galerii handlowej to jasne i czytelne drogowskazy, pomagające uniknąć paniki, która mogłaby utrudnić lub wręcz uniemożliwić opuszczenie strefy zagrożenia.
Jakie normy muszą spełniać znaki ewakuacyjne
Stosowane obecnie znaki ewakuacyjne są zgodne z normami PN-92/N-01256/02 oraz PN-EN ISO 7010, które zostały zatwierdzone w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie wyrobów służących zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, a także zasad wydawania dopuszczenia tych wyrobów do użytkowania. Znaki ewakuacyjne należą do grupy znaków bezpieczeństwa, czyli znaków podający ogólny komunikat bezpieczeństwa, uzyskany przez połączenie koloru i kształtu geometrycznego, który poprzez dodanie symbolu graficznego nadaje szczególny komunikat bezpieczeństwa. Znaki ewakuacyjne mają kolor zielony, w odróżnieniu od znaków ochrony przeciwpożarowej, które są czerwone.
Rozmieszczenia znaków ewakuacyjnych
Znaki ewakuacyjne na drogach ewakuacyjnych powinny być rozmieszczone w taki sposób, aby z każdego miejsca, w którym może zajść wątpliwość co do kierunku przebiegu drogi ewakuacyjnej, widoczny był znak określający jej kierunek. Podczas ewakuacji nie ma czasu na zatrzymanie się i zastanawianie nad kierunkiem ucieczki przed żywiołem. Jeśli istnieje możliwość wyboru dróg ewakuacji, system znaków wytyczający te drogi powinien wskazywać najkrótszą trasę. Jeżeli w dowolnym miejscu istnieje wybór dwóch dróg ewakuacji o równej odległości, obie trasy powinny być oznaczone oddzielną serią znaków.
Przy rozmieszczaniu znaków ewakuacyjnych należy zwrócić uwagę na ich usytuowanie względem źródeł światła. Chodzi o to, żeby znaki były widoczne w każdych warunkach. W miejscach, w których występuje oświetlenie dzienne bądź oświetlenie sztuczne, które dostarczy znakom energię umożliwiającą prawidłową luminescencję zastosowanego materiału, instaluje się znaki wykonane z materiału, który posiada wysoki poziom luminescencji. W pozostałych lokalizacjach konieczne jest stosowanie znaków podświetlanych. Znak podświetlany/oświetlany zgodnie z przepisami dopuszczeniowymi składa się się z dwóch odrębnych wyrobów, tj. znaku bezpieczeństwa(1) umieszczonego na oprawie oświetleniowej (2). Oba elementy podlegają osobnym wymaganiom dopuszczeniowym.
Wielkość znaku ewakuacyjnego powinna być dostosowana do odległości, z jakiej ten znak powinien być widoczny dla ewakuujących się ludzi. Znaki tego typu powinny być umieszczane na ścianach na wysokości ok. 150 cm od podłogi, odpowiadającej średniej wysokości normalnej linii środkowej widzenia lub nad drogą ewakuacyjną na wys. ponad 200 cm od podłogi.
Z jakich materiałów robi się znaki ewakuacyjne
Znaki ewakuacyjne powinny być wykonane z materiałów najwyższej jakości. Drukowane zarówno na folii, jak i na płycie fotoluminescencyjnej, którą da się uszkodzić przez nierozwagę i nieodpowiednie rozmieszczenie, znaki wyznaczające drogę ewakuacji należy chronić przed zarysowaniami a także przed niepożądanym wygięciem. Znaków na folii samoprzylepnej nie wolno naklejać na mokrej, zabrudzonej lub pomalowanej farbą emulsyjną powierzchni, ponieważ przez to może nie spełniać swojej funkcji.
W miejscach narażonych na na częste zapylenie, znaki ewakuacyjne należy myć tak często jak tylko stają się chociaż trochę nieczytelne. Aby je wyczyścić należy używać wody z dodatkiem mydła, natomiast unikać wszelkich środków chemicznych. Nie jest tak, że raz umocowane na ścianach znaki można zostawić samym sobie – ich umocowanie, widoczność i czytelność muszą być pod nieustanną kontrolą.
Droga ewakuacyjna, czyli cały odcinek drogi poziomej i pionowej do przebycia z dowolnego punktu budynku do wyjścia końcowego na przestrzeń otwartą lub do innej strefy pożarowej, wymaga maksymalnie precyzyjnego oznakowania zgodnego ze wszelkimi polskimi i europejskimi normami bezpieczeństwa.
W przygotowaniu tekstu pomógł TECHEM S.A – producent i dystrybutor najwyższej jakości znaków ewakuacyjnych (https://sklep.techemznaki.pl/ewakuacja) spełniających polskie i europejskie normy.
