Złożenie kwiatów na mogiłach dowódców powstania i w miejscach pamięci rozpoczęto obchody 105. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego w Poznaniu. Główne uroczystości odbyły się przy pomniku Powstańców Wielkopolskich.
Tradycyjnie już obchody rozpoczęło wycie syren przez jedną minutę i wstrzymanie ruchu komunikacji miejskiej oraz racowisko przygotowane jak zawsze przez kibiców Lecha Poznań – tym razem w centrum Poznania, na trasie przejazdu Ignacego Jana Paderewskiego z dworca kolejowego do hotelu Bazar.
Główne obchody 105. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego odbywały się jak zawsze przed pomnikiem Powstańców Wielkopolskich. Wzięli w nich udział przedstawiciele władz miasta i województwa: był wojewoda Michał Zieliński, Poznań reprezentowali prezydent Jacek Jaśkowiak, jego zastępca Mariusz Wiśniewski i Grzegorz Ganowicz, przewodniczący Rady Miasta Poznania. Byli też obecni starosta poznański Jan Grabkowski oraz wicestarosta Tomasz Łubiński. Prezydenta Andrzeja Dudę reprezentował jego doradca Wojciech Gerwel.
Gospodarzem uroczystości był marszałek Marek Woźniak, który przywitał wszystkich obecnych, a jego przemówienie tradycyjnie, choć odnosiło się do Powstania Wielkopolskiego, było niezwykle aktualne.
– Spotykamy się tu od wielu lat, aby oddać hołd poległym bohaterom i zamanifestować radości i dumę ze zwycięstwa – mówił między innymi. – Pokolenia Wielkopolan marzyły o wolności, podejmowały działania – ale z coraz większą świadomością, że wymaga to szczególnych okoliczności i pełnej mobilizacji.
To dlatego rozpoczęli słynną “najdłuższą wojnę nowoczesnej Europy”, czyli działalność społeczną, rozwijanie świadomości, inwestycje w patriotyczną edukację i rozwój gospodarki. Śledzili także sytuację polityczna w Europie, zdając sobie sprawę ze znaczenia rozwoju
– Dziś nazwalibyśmy to budową społeczeństwa obywatelskiego – zauważył marszałek.
Przyjazd Ignacego Jana Paderewskiego, który nastąpił w czasie, gdy Wielkopolski jako części odbudowującej się niepodległej Polski nie brano pod uwagę, wzmógł powstańcze nastroje. Jego słynne przemówienie przyspieszyło wybuch powstania, a marszałek w swoim przemówieniu przytoczył te fragmenty, w których Paderewski docenił tę wielką pracę organiczną wykonaną przez Wielkopolan, ich pracowitość, konsekwencję działania i to, że wspólnie pracowała nie jedna grupa czy jedna klasa, ale “cały wielkopolski lud”, jak powiedział. Bo w czas takich zmian politycznych, jak zaznaczył, “nie pora na stanowe i klasowe przywileje”.
Powstanie stało się faktem – w ciągu kilku dni wyzwolono Poznań, a walki przetoczyły się przez cały region, przynosząc powstańcom wiele sukcesów. Wyzwaniem okazało się utrzymanie zdobyczy terytorialnych i to dlatego gen. Józef Dowbor-Muśnicki przyjechał z Warszawy, by zbudować prawdziwą armię.
– Było to trudne zadanie, mimo że był bardzo doświadczonym dowódcą, ale po latach wspominał, że nie zrobiłby i połowy tego, gdyby nie pomoc ludności i miejscowych władz – podkreślił marszałek. – Doświadczenie, ofiarność i nadzwyczajny patriotyzm Wielkopolan dowiodły, jak ogromną pracę wykonano w czasie najdłuższej wojny nowoczesnej Europy. Mam wrażenie graniczące z pewnością, że ten gen obywatelskości jest w nas wciąż obecny.
Wojciech Gerwel odczytał list od prezydenta Andrzeja Dudy, który nazwał w nim Powstanie Wielkopolskie jedną z najchlubniejszych kart w historii Polski i przypomniał, że już kolejny rok jest ta rocznica świętowana jako Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Tę ustawę prezydent Andrzej Duda podpisał w 2021 roku podczas pobytu w Poznaniu.
“Jest bowiem niezwykle ważne, żeby pamięć o Powstaniu Wielkopolskim miała wymiar nie tylko lokalny” – napisał prezydent. – “Stanowi część skarbnicy narodowej, jest świadectwem wielkości polskiego ducha i inspirującym symbolem”. Jego zdaniem należy szczególnie pamiętać, że o sukcesie Powstania Wielkopolskiego, zakończonego korzystnymi dla Polski postanowieniami, przesądziły zarówno odwaga, jak i znakomita organizacja, dyscyplina i dalekowzroczność powstańców.
“Nie do pomyślenia była Polska bez wolnej Wielkopolski” – podkreślił prezydent. – “Powstanie Wielkopolskie dopełniło proces kształtowania zachodniej granicy odrodzonej Polski i umocniło naszą suwerenność”.
Z okazji Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego na fasadzie Pałacu Prezydenckiego została wyświetlona okolicznościowa iluminacja upamiętniająca zwycięski zryw Polaków przeciwko Niemcom z lat 1918–1919. 28 grudnia w Warszawie odbędą się uroczystości upamiętniające powstanie.
