Sprawiedliwa transformacja w regionach węglowych i energochłonnych była tematem posiedzenia Komisji Polityki Spójności Terytorialnej i Budżetu UE (COTER) Europejskiego Komitetu Regionów, w którym wziął udział Marek Woźniak, Marszałek Województwa Wielkopolskiego.
Posiedzenie odbyło się 22 i 23 listopada, a towarzyszyła mu konferencja wysokiego szczebla poświęcona temu samemu tematowi, która została zorganizowana we współpracy z czeską prezydencją w UE oraz regionami węglowymi Czech. Wzięła w niej udział Elisa Ferreira, komisarz UE ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej, Younous Omarjee, przewodniczący Komisji Rozwoju Regionalnego w Parlamencie Europejskim oraz Ivan Bartos, wicepremier Czech, w imieniu prezydencji UE.
– Z niecierpliwością czekamy na możliwość rozpoczęcia wydatkowania środków z Funduszy Sprawiedliwej Transformacji – powiedział Marek Woźniak podczas konferencji. Marszałek Wielkopolski nawiązał w ten sposób do wzorowej oceny, którą otrzymał Terytorialny Plan Sprawiedliwej Transformacji Wielkopolski Wschodniej – i braku ostatecznej decyzji w sprawie zatwierdzenia programu regionalnego.
Marszałek podkreślił ambitne cele Planu Transformacji: zaprzestanie wydobycia węgla do końca 2024 roku i osiągnięcie neutralności klimatycznej w 2040 roku – ale także wyzwania związane z transformacją. Największym z nich jest przejście z modelu gospodarki zdominowanego przez duże przedsiębiorstwa energetyczne do opartej na różnorodności branż oraz na małych i średnich firmach. Wyzwaniem będzie także z pewnością zmiana kwalifikacji pracowników, zwłaszcza osób starszych.
Marek Woźniak wezwał też członków komisji do zadbania o elastyczność wydatkowania środków, zwłaszcza w odniesieniu do puli pochodzącej z instrumentu NextGeneration EU, który zapewnia fundusze jedynie przy spełnieniu kamieni milowych do 2026 r. Zdaniem marszałka decyzja Komisji Europejskiej o decentralizacji środków Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, które znalazły się w gestii samorządów województw – była dobrą decyzją. Zwrócił także uwagę na wielkie oczekiwania, jakie wiążą się z transformacją energetyczną i wprowadzeniem nowych technologii – zwłaszcza wodorowych.
– Jeszcze nie wiemy, na ile wodór będzie konkurencyjny wobec innych technologii, zwłaszcza w transporcie – zwrócił uwagę marszałek. – Ale nie możemy tracić szansy, którą daje planowanie i rozwój technologii wodorowych. Powinniśmy prezentować swoje najlepsze praktyki, aby pomagać sobie w rozwoju rynku wodorowego.
