1 stycznia 2024 roku w Wielkopolsce zacznie obowiązywać uchwała antysmogowa, nakazująca wymianę bezklasowych pieców. Tymczasem, jak szacują wielkopolscy samorządowcy, nawet 40 proc. posiadaczy takich pieców ich nie wymieniło.
Przypomnijmy: uchwała antysmogowa to akt prawa miejscowego uchwalony przez Sejmik Województwa Wielkopolskiego, skierowany do wszystkich użytkowników źródeł na paliwa w regionie. Obowiązuje od 2018 roku i zgodnie z nią posiadacze bezklasowych pieców na węgiel lub drewno nie spełniające wymogów dla klas 3, 4 lub 5 według normy PN-EN 303-5:2012, czyli muszą je wymienić na nowe.
Do końca 2023 roku należy wymienić tzw. “kopciuchy” czyli stare pozaklasowe piece centralnego ogrzewania, a do końca 2025 roku – miejscowe ogrzewacze pomieszczeń czyli piece kaflowe, piece typu koza oraz kominki na takie, które spełniają wymogi Ekoprojektu lub wyposażyć je w odpowiednie urządzenie ograniczające emisję pyłu do poziomu zgodnego z wymaganiami Ekoprojektu. Natomiast do końca 2027 roku należy wymienić kotły i piece na węgiel lub drewno spełniające podstawowe wymagania emisyjne – klasy 3 lub 4 według normy PN-EN 303-5:2012. Natomiast kotły klasy 5, których eksploatacja rozpoczęła się przed dniem 1 maja 2018 r., będą mogły być stosowane do końca ich żywotności.
Tymczasem wielkopolskie samorządy alarmują, że mimo uruchomienia wielu programów mających pomóc w wymianie pieców nadal około 40 proc. posiadaczy “kopciuchów” ich nie wymieniło i na pewno nie zdąży tego zrobić do końca roku.
Jak powiedział Radiu Poznań Grzegorz Kubik, burmistrz Rawicza i członek zarządu Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Wielkopolski, powodem są pieniądze. Samorządy mają programy, z których mogą dofinansować wymianę pieca, ale namówienie mieszkańców do korzystania z nich idzie opornie. Powodem są pieniądze. Po kryzysie węglowym, podwyżce cen gazu i prądu, nie mówiąc już o inflacji, wielu mieszkańców nie stać nawet na wkład własny do wymiany pieca. Argumentem nie jest też kara – za dalsze posiadanie starego pieca można zapłacić nawet 5 tysięcy złotych – bo skoro ktoś nie ma pieniędzy na wymianę pieca, to nie ma także na zapłacenie kary. No i tym bardziej nie wymieni pieca, więc problem “kopciucha” nadal będzie istniał.
Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Wielkopolski już od ubiegłego roku informuje sejmik, że wymiana pieców się opóźnia i około 40 proc. “kopciuchów” nie zostało wymienionych. Ponad 30 gmin zwróciło się do sejmiku o przesunięcie terminu wejścia w życie uchwały antysmogowej, ale radni na to się nie zgodzili, ponieważ konieczność zmiany została zgłoszona zbyt późno.
Jak wyjaśniła Radiu Poznań Zofia Szalczyk, wiceprzewodnicząca Komisji Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Sejmiku Województwa Wielkopolskiego, zmiany w uchwale to długotrwały proces, ponieważ trzeba przeprowadzić konsultacje społeczne oraz otrzymać opinie od wszystkich wójtów, burmistrzów, prezydentów i starostów w regionie. To wszystko trwa co najmniej kilka miesięcy, ale bez zastosowania tych wszystkich procedur zmiany byłyby nieważne.
Ponieważ gminy zgłosiły problem zbyt późno – nie było szans na przyjęcie zmian przed planowanym wejściem uchwały w życie. Dlatego radni sejmiku zadecydowali, że uchwała antysmogowa pozostanie niezmieniona, ale zostanie podjęta współpraca ze wszystkimi samorządami, które zgłaszają problem z wymiana pieców.
