Taki obraz pojawi się tam już 17 czerwca. Będzie to interwencja artystyczna Katarzyny Kozyry, która jest także manifestem artystki. To element pierwszej indywidualnej wystawy Katarzyny Kozyry w Poznaniu.
Jak informuje fundacja Vox Artis, organizator wydarzenia, Katarzyna Kozyra ukaże się jako bajkową postać kobiety „związana” symbolicznie normami kulturowymi dotyczącymi płci – w ten sposób artystka dyskutuje z tym, jakie znaczenie ma bycie kobietą w dzisiejszych czasach.
Oś projektu stanowi film “Letnia opowieść” (Summer Tale) z 2008 roku, który zamykał wieloletni cykl Kozyry “W sztuce marzenia stają się rzeczywistością” i był swoistym pożegnaniem z jego bohaterami – berlińską drag queen Glorią Viagrą oraz nauczycielem śpiewu operowego Maestro.
Oboje pojawili się w twórczości Kozyry na wezwanie samej artystki, by nauczyć ją „kobiecości”. Jednak niemal w każdym z projektów z tego cyklu – w filmach, performance'ach, wideoinstalacjach – artystka kwestionuje obiegowe przeświadczenia na temat „oczywistej” dychotomii płci i udowadnia, że klasyfikowanie ludzi ze względu na ich widoczne cechy płciowe wcale nie jest ani takie łatwe, ani oczywiste.
– Najprościej mówiąc: nie zawsze, gdy rozmawia się z mężczyzną, jest to mężczyzna i nie zawsze zwracając się do kobiety rozmawia się z kobietą. I to tyle – tłumaczy sama Katarzyna Kozyra.
Warto dodać, iż Kozyra rozpoczęła ten dyskurs już w roku 1999 projektem “Łaźnia męska”, który zdobył wyróżnienie na 48 Biennale w Wenecji.
Po latach zabawy konwencjami, stylistyką, formami i formatami artystycznymi, Kozyra nakręciła thriller “Letnia opowieść” – krwawy, ale stylizowany na kolorową bajkę. Gra w nim rolę niewinnej sierotki, będącej obiektem fascynacji grupy karliczek. Karliczki – twórczynie i gospodynie idealnego w ich pojęciu świata norm i zakazów próbują ją do niego dopasować, ale nie widzą już tam miejsca dla Maestra i Glorii. Oni nie odpowiadają wyznawanym w ich świecie kryteriom normalności.
Hasło artystki “W sztuce marzenia stają się rzeczywistością” nabrało nowego sensu teraz, w czasie toczącej się w Polsce kampanii skierowanej przeciwko osobom nieheteronormatywnym. Bajkowa fabuła nagle przestała być fikcyjna i stała się niepokojąco realna.
– Świat karliczek i ich przekonania nie mogą bowiem być już traktowane jak wytwór wyobraźni artystki, gdyż w ostatnich latach rośnie w Polsce liczba ataków skierowanych przeciwko osobom zaliczanym do grupy LGBTQ+ – mówi Anda Rottneberg, kuratorka wystawy. – Podsycana przez przedstawicieli władzy niechęć do przedstawicieli tej mniejszości ma poważny wpływ na poglądy dużej części społeczeństwa. Bajkowa niegdyś opowieść o nietolerancyjnym świecie karliczek staje się więc opowieścią o realnym braku tolerancji wobec każdej inności, w tym także wobec osób o nieoczywistej tożsamości płciowej. W ten sposób film Katarzyny Kozyry znalazł się w centrum poważnego społecznego dyskursu, którego finał nadal nie jest nam znany.
Film będzie stanowić wyjściowy element nowego projektu wizualnego Katarzyny Kozyry w Poznaniu razem z serią autorskich plakatów – oraz wielkoformatowym wydrukiem kadru z filmu umieszczonym na elewacji poznańskiego biurowca Bałtyk. Nowe elementy, stworzone specjalnie do tej wystawy i pokazane publiczności po raz pierwszy, będą stanowić współczesny komentarz artystki do jej pracy.
Artystka uważa, że postać kobiety z kneblem w ustach jest ideałem kobiecości, jakiej chce znaczna część społeczeństwa.
– Praca artystyczna sama w sobie jest poza czasem – mówi Asia Tsistar, co-kuratorka wystawy. – Natomiast jej odbiór jest mocno zakorzeniony i w czasie, i w miejscu, gdzie się odbywa. Temat pracy Katarzyny Kozyry 10 lat temu funkcjonował jako prowokacja, dziś traktowany jest jak tabu.
Wystawa jest organizowana przez Fundację VOX Artis, Fundację Katarzyny Kozyry oraz Concordia Design w Poznaniu. Będzie ją można oglądać od 17 czerwca do 18 lipca.
