Jak przekonać poznaniaków i mieszkańców aglomeracji do zostawiania samochodu w domu i korzystania z komunikacji publicznej? Władze miasta mają plan…
– Chcemy, żeby poznańska komunikacja, która w tej chwili jest jedną z najlepszych w Polsce, za kilka lat, uwzględniając nową perspektywę unijną, była najlepsza. Wiemy, że mamy pewne zaległości i dużo do zrobienia, ale mamy konkretny plan i cel. Dążymy do najlepszej komunikacji w Polsce – zapewnia Mariusz Wiśniewski, zastępca prezydenta Poznania.
– Transport ma być najlepszy w odczuciu pasażerów. W codziennych wyborach ma wygrywać z komunikacją indywidualną – dodaje Jan Gosiewski, dyrektor Zarządu Transportu Miejskiego w Poznaniu.
Tak naprawdę władze miasta nie mają wyboru. Muszą zacząć coś robić, i to szybko, by poznaniacy i mieszkańcy aglomeracji przesiedli się do tranposrttu publicznego, bo inaczej miasto stanie w korkach i udusi się spalinami. I to nie jest żadna przesada: w Poznaniu z roku na rok wzrasta liczba zarejestrowanych samochodów. W ciągu ostatnich dziesięciu lat w mieście przybyło ponad 100 tysięcy zarejestrowanych samochodów osobowych. W 2018 roku tylko pojazdów osobowych było 389 tysięcy, co daje 725 aut na 1000 mieszkańców.
Do tego należy doliczyć ponad 100 tysięcy innych zarejestrowanych pojazdów oraz ponad 170 tysięcy aut, które codziennie wjeżdżają do Poznania spoza jego granic. Liczba pojazdów przekracza wówczas liczbę mieszkańców. To utrudnia poruszanie się po mieście, znajdowanie miejsc parkingowych, zwiększa też zanieczyszczenie środowiska.
Jedynym wyjściem są inwestycje w transport publiczny. By mieszkańcom wygodniej było dojechać do celu pociągiem, autobusem lub tramwajem niż własnym samochodem. Dla wielu z nich już tak jest – w 2018 z tramwajów w Poznaniu oraz autobusów na terenie miasta i gmin ościennych skorzystało prawie 260 milionów pasażerów. To 4 miliony więcej niż w roku poprzednim i ponad 60 milionów w porównaniu z rokiem 2013. Jednak w obliczu sytuacji, w jakiej się znajdujemy, to niestety cały czas za mało. Dlatego miasto wprowadza plan działań (ABC), który doprowadzi do tego, że transport publiczny w Poznaniu będzie najbardziej efektywny w kraju.
A jak atrakcyjność
Aby pasażer wybrał komunikację miejską, musi ona być atrakcyjna – czyli niezawodna, punktualna i dostępna. Optymalizacja tras i synchronizacja rozkładów jazdy w celu usprawnienia przesiadek trwa cały czas. Punktualność tramwajów poprawia się przez systematyczne remonty oraz zwiększanie priorytetów wprowadzanych wszędzie tam, gdzie to możliwe.
W porównaniu z 2018 rokiem w 2019 punktualność komunikacji miejskiej i gminnej zwiększyła się. W zeszłym roku wyniosła ona (łącznie dla autobusów i tramwajów) 78,97%. Rok wcześniej w mieście było to 78,15%, a na przykład w 2016 – 74,7%. Nieznaczny wzrost nastąpił również jeśli chodzi o komunikację gminną: z 83,09 do 83,32%.
Na punktualność pojazdów komunikacji zbiorowej wpływa wiele elementów niezależnych od działań miasta, np. awarie taboru, kolizje pojazdów, blokowanie torowisk przez źle zaparkowane samochody, czy choćby niekorzystne warunki atmosferyczne itd. Nie bez znaczenia – szczególnie dla sprawności komunikacji autobusowej – jest wzrost liczby pojazdów przy ograniczonej przepustowości sieci ulicznej.
Wygodne przesiadanie się na komunikację zbiorową zapewni rozbudowywany system parkingów P&R. Obecnie trwa budowa parkingu tego typu przy skrzyżowaniu ulic Warszawskiej i Św. Michała, a do końca 2020 roku powstaną dwa kolejne: przy stacji PKP Poznań Strzeszyn oraz w okolicy ronda Starołęka. W planach jest również budowa parkingów przy węzłach przesiadkowych – na Górczynie, przy węźle Grunwaldzka oraz przy stacji Poznań Podolany. Przeanalizowana będzie możliwość wybudowania miejsc parkingowych przy innych stacjach kolejowych, jak np Poznań Wschód.
Trwa wymiana wiat przystankowych na wygodniejsze, a w pierwszej połowie 2020 roku opracowany będzie program poprawy standardów przystanków. Po jego wprowadzeniu systematycznie naprawiane będą nawierzchnie, dojścia i chodniki przy przystankach. W tym roku powstanie projekt, a w 2021 roku nastąpi realizacja kolejnego przystanku wiedeńskiego – przy rynku Jeżyckim.
B jak buspasy
Obecnie w Poznaniu jest ponad 10 kilometrów buspasów. To zaledwie 2 procent w odniesieniu do całkowitej długości sieci komunikacji autobusowej. Autobusy mogą korzystać również z około 5 kilometrów śluz i wspólnego torowiska z tramwajami. W ciągu najbliższych kilku miesięcy pojawią się kolejne buspasy, które istotnie poprawią warunki komunikacji autobusowej, a także usprawnią poruszanie się pojazdów komunikacji publicznej podczas remontów.
Zostanie też opracowana kompleksowa koncepcja dotycząca nowych buspasów w centrum. Trwają przygotowania do przetargu, który ma zostać ogłoszony na przełomie I i II kwartału.
C jak cyfryzacja
Mieszkańcy coraz rzadziej korzystają z biletów papierowych, płatności najchętniej dokonują zbliżeniowo, a wszelkich informacji najchętniej szukają w internecie. Dlatego ZTM stale rozwija jest dostęp do informacji pasażerskiej w czasie rzeczywistym. Sukcesywnie zwiększana jest liczba Tablic Informacji Pasażerskich (TIP) – w tym roku stanie ich przynajmniej 20. Z kolei pasażerowie na poziomie -1 i -2 ronda Kaponiera będą mogli ze specjalnych ekranów odczytać, jaki tramwaj lub autobus i o której godzinie odjedzie z konkretnego przystanku w rejonie całego ronda, a także przystanku Bałtyk.
W 2020 roku wypracowana zostanie również strategia rozwoju poboru opłat i sprzedaży biletów. Rozpatrywana będzie możliwość w najbliższych latach m.in. płatności bezdotykowych lub przez aplikację, czy wprowadzenia biletomatów w pojazdach z możliwością płacenia bezgotówkowo.
Co robimy
W 2020 roku rozszerzona zostanie Strefa Płatnego Parkowania, wyznaczona będzie część śródmiejska, a także wzrosną opłaty za parkowanie. Zaproponowane zmiany zwiększą dostępność miejsc parkingowych, zwłaszcza dla osób mieszkających w strefie. Pozytywnie wpłyną na konkurencyjność transportu zbiorowego, poprawią jakość przestrzeni i powietrza w centrum Poznania i w efekcie – jakość życia mieszkańców śródmieścia. Centrum miasta jest bardzo dobrze skomunikowane z innymi dzielnicami komunikacją publiczną – przez centrum przejeżdża większość linii tramwajowych i kilkanaście linii autobusowych. Samochód w centrum nie jest potrzebny.
Rozpoczęły się prace nad Planem Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Poznania. Będzie to kompleksowy dokument, który powstanie do listopada 2020 roku i obejmie wszystkie zagadnienia dotyczące komunikacji i przemieszczania się w obrębie miasta oraz wskaże dalsze kierunki ich rozwoju. Celem jest poprawa bezpieczeństwa i warunków przemieszczania się, a więc i jakość życia mieszkańców, polepszanie dostępności obszarów miejskich i zapewnianie wysokiej jakości zrównoważonej komunikacji w obrębie miasta. W tworzeniu dokumentu uczestniczyć będą przedstawiciele różnych grup społecznych, co umożliwi wymianę doświadczeń i dzielenie się wiedzą.
Ważnym elementem są nowe inwestycje oraz modernizacje i remonty istniejącej infrastruktury. Flagową inwestycją Poznania jest obecnie budowa trasy tramwajowej na Naramowice, która uruchomiona zostanie pod koniec 2021 roku. W zeszłym roku zmodernizowany został odcinek ul. Św. Marcin pomiędzy ulicami Gwarną i Ratajczaka, natomiast w tym rozpoczną się prace w dwóch innych miejscach: na skrzyżowaniu ulic Św. Marcin, Towarowej i al. Niepodległości oraz na ul. Św. Marcin od ul. Ratajczaka w kierunku Al. Marcinkowskiego. Po zakończeniu wszystkich etapów programu wybudowana zostanie linia tramwajowa wzdłuż ul. Ratajczaka, a także zmieni się układ komunikacyjny w rejonie placu Wolności, ul. 27 Grudnia, Gwarnej i Mielżyńskiego. Nowa trasa tramwajowa z pętlą powstaje już wzdłuż ul. Unii Lubelskiej. Przebudowane będzie rondo Rataje oraz dokończona przebudowa – tzw. trasy kórnickiej.
W planach są już kolejne inwestycje: budowa II etapu Tramwaju na Naramowice pomiędzy pętlą Wilczak a Małymi Garbarami oraz tras tramwajowych na: os. Kopernika, Klin Dębiecki, Poznań-Wschód, do tzw. Bramy Zachodniej oraz Marcelin. Oprócz nowych inwestycji miasto dba także o istniejącą infrastrukturę komunikacyjną. Co roku przeznacza na remonty ok. 26-30 milionów zł.
Poznań cały czas inwestuje w nowy tabor. Od 2014 przeznaczono na to ponad pół miliarda złotych, dzięki czemu miasto wzbogaciło się o 88 autobusów (w tym zakontraktowanych 21 elektrycznych) oraz 90 tramwajów (ponad połowa to najnowocześniejsze Moderusy Gamma). W najbliższym czasie rozpisany zostanie przetarg na kolejne autobusy elektryczne. MPK Poznań uzyskało dofinansowanie w wysokości ponad 90 mln zł. Planowany jest zakup 37 pojazdów: 6 przegubowych i 31 standardowych, 12-metrowych.
Inwestycje w nowy tabor to potwierdzenie, że Poznań dba o transport publiczny i konsekwentnie stawia na jego rozwój. Wpisuje się to również w działania, które mają ograniczać emisję CO2 do atmosfery. Zgodnie z ustawą o elektromobilności do 2028 roku przewoźnik musi posiadać 30 procent autobusów elektrycznych.
W 2020 roku ma też zostać powołane zostanie forum poznańskiego transportu. Będzie to platforma, w ramach której każdy uczestników publicznego transportu zbiorowego będzie mógł się wypowiedzieć. Miejmy nadzieję, że wtedy też będzie mowa o cenach biletów. Bo ten temat w kompleksowym planie rozwoju transportu publicznego jakoś się nie pojawił. A przecież jest dość istotny.
ZTM, el
