To ostatnia niedziela przed Wielkanocą i w tym roku przypada 14 kwietnia. Tego dnia wszyscy katolicy wybierają się z kolorowymi wiązankami wierzbowych bazi do kościołów.
Zgodnie z tradycją Niedzielę Palmową obchodzimy na pamiątkę przybycia Jezusa Chrystusa do Jerozolimy. Gdy przybył do miasta, tłumy witały go jako proroka powiewając liśćmi palm i gałązkami oliwnymi.
W naszej tradycji liście palm zastępują wiązanki wierzbowych bazi, często ozdabiane kolorowymi wstążkami i suszonymi kwiatami. Wierzba w naszej strefie klimatycznej jest jedną z roślin najwcześniej budzących się do życia po zimie, dlatego jest uznawana za symbol zmartwychwstania i nieśmiertelności duszy. Taką też symbolikę przypisuje tej roślinie kościół katolicki.
Palmy święci się podczas uroczystyh nabożeństw odprawianych w Niedzielę Palmową. Jest to też dzień rozpoczynający najważniejszą część roku liturgicznego – Wielki Tydzień. W Wielką Sobotę, ostatni dzień przed Wielkanocą, poświęcone palmy się pali, a popiół z nich jest używany podczas środy popielcowej w kolejnym roku, do posypywania głów wiernych popiołem.
Obecnie palmy najczęściej kupuje się gotowe, jednak w kilku regionach Polski nadal robi się je w domach. Szczególnie z tych tradycji słynie Podlasie, gdzie palmy są barwnymi, skomplikowanymi konstrukcjami, mierzącymi kilka metrów. Nadal organizuje się tam konkursy na najpiękniejsze i najwyższe palmy wielkanocne.
Barbara Rutkowska z Podlasia, jedna z uznanych twórczyń tamtejszych palm, któa swego czasu często przyjeżdzała prezentować swoją sztukę w muzeum w Szreniawie, zawsze zachęcała do tego, by palmę zrobić sobie samodzielnie. Podstawą konstrukcji jest pęczek bazi, zrobiony z możliwie prostych i jednakowej długości gałązek. Związanie bazie okłada się gałązkami bukszpanu poczynając od góry, i przywiązuje się je grubą nicią, by konstrukcja się trzymała. Nitkę ukrywa sie pod suszonymi lub bibułkowymi kwiatami, kłosami lub trawami ozdobnymi, które można przykleić albo przywiązać, jeśli mają łodyżki. Warstwy bukszpanu i kwiatów układa się aż do samego dołu wierzbowej wiązanki, a tam owija ją kolorową wstążką. Gotowa palemka powinna być pionowa i symetryczna, a zdobiące ją gałązki nie mają prawa rozchodzić się na boki. Nie jest to łatwe zadanie, ale zadowolenie z efektu pracy wynagradza trud…
Warto wiedzieć, że pierwsze proesje z palmami wielkanocnymi odnotowali dziejopisarze już w IV wieku naszej ery w Jerozolimie, a od V wieku zaczęły się one pojawiac także w Europie. Samo święcenie palm w ostatnią niedzielę przed Wielkanocą wprowadzono do liturgii w XI wieku.
el, fot. L. Łada
