Gwara – chociaż nie jest używana przez większość z nas na co dzień, to ostatnio zdecydowania przeżywa swoją drugą młodość.
– Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, ile mamy dialektów w naszym kraju. Kaszubski, który do 2005 r. był uważany za dialekt, stał się wtedy językiem regionalnym. Sprawę komplikuje fakt, że kaszubszczyzna nadal ma swoje gwary, które językoznawcy mogą badać. Natomiast jeśli chodzi o polskie dialekty, to jest ich cztery: wielkopolski, małopolski, mazowiecki i (póki co) śląski. Niektóre gwary są jeszcze przez nas nieopisane – mówi dr Błażej Osowski z Pracowni Dialektologicznej Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, który zajmuje się m.in. gwarami w Internecie.
– Elementy gwar trzymają się bardzo mocno, są w pewnym stopniu na nowo zaadaptowane, a niektóre oderwały się od podłoża gwarowego i występują na terenie całego regionu, np. gzik, rojber, Gwiazdor – zauważa dr Osowski. Także w sieci rozszerza się „moda na gwarę” – powstają fanpage, których twórcy interesują się gwarą bądź chcą ją wspominać i rozpropagować. Dwa lata temu „ślonsko godka” została jednym z oficjalnie dostępnych języków Facebooka. Ślązacy i wszyscy zainteresowani poznawaniem śląskiej kultury i mowy zamiast być „w cudownym nastroju”, mogli poczuć się „gryfnie”.
Dr Błażej Osowski otrzymał grant Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki w konkursie Dziedzictwo Narodowe na projekt „Regionalne słowniki tematyczne języka mieszkańców Wielkopolski – powiaty gnieźnieński i koniński”. W projekcie uczestniczą jeszcze prof. J. Sierociuk i dr J. Kobus z Pracowni Dialektologicznej, studenci i środowiska lokalne. Uczestnicy projektu prowadzą rozmowy z mieszkańcami przyległych do Gniezna i Konina wsi. Wszystkie będą nagrywane, po czym zostaną spisane w transkrypcji, aby zachować oryginalne brzmienie gwary.
Autor: UAM
