Co roku, 21 marca, świętujemy Dzień Wierzby, oddając hołd jednemu z najbardziej rozpoznawalnych i ekologicznie ważnych rodzajów drzew w Polsce. W kraju przyrody i zielonych pejzaży, wierzby wyróżniają się jako nieodłączny element krajobrazu, pełniąc kluczową rolę w ekosystemach wodnych i lądowych.
Wśród licznych gatunków wierzby, które można znaleźć na terenie Polski, trzy z nich są szczególnie powszechne: wierzba biała (Salix alba), wierzba krucha (Salix fragilis) i wierzba wiciowa (Salix viminalis). Te drzewa są nie tylko pięknym elementem przyrodniczym, ale także stanowią ważne siedlisko dla bogatej różnorodności życia.
Łęgi wierzbowe, często położone wzdłuż rzek, stanowią dom dla przeszło 100 gatunków ptaków. Drzewa te oferują miejsce do gniazdowania, schronienie przed drapieżnikami i źródło pokarmu. Ptaki takie jak gołębie grzywacze czy drozdy znajdują wśród gałęzi wierzb idealne warunki do wychowania swoich młodych.
Ponadto, wierzby są kryjówką dla wielu gatunków zwierząt. Ich miękkie drewno jest łatwo przystosowywane przez dzięcioły, które tworzą dziuple, później zamieszkiwane przez inne gatunki, na przykład przez dudki. W pęknięciach i szczelinach pni schronienie znajdują także zające i jeże, podczas gdy wypróchniałe części drzew są zimowiskiem dla gadów i płazów.
Wierzby mają też duże znaczenie dla owadów zapylających. Ich kwiaty, pojawiające się wczesną wiosną, są jednym z pierwszych źródeł pożywienia dla dzikich pszczół, trzmieli i innych owadów, które odwiedzają je w poszukiwaniu nektaru i pyłku. Dzięki temu wierzby przyczyniają się do zachowania zdrowia i bioróżnorodności lokalnych ekosystemów.
Nie można także pominąć roli wierzb w ochronie środowiska wodnego. Drzewa te, rosnąc wzdłuż rzek i strumieni, pomagają w stabilizacji brzegów i zapobieganiu erozji. Dodatkowo, wierzby przyczyniają się do filtracji wody i gleby, pomagając w usuwaniu toksyn i zanieczyszczeń, co sprawia, że są ważnym składnikiem naturalnych systemów oczyszczania.
Dzień Wierzby przypomina nam o znaczeniu tych wszechstronnych drzew dla polskich krajobrazów i ekosystemów. Warto docenić ich obecność i zastanowić się nad działaniami, które mogą pomóc w ich ochronie i promocji, aby przyszłe pokolenia również mogły cieszyć się bogactwem, jakie oferują wierzby.
Poznań chroni swoje zielone skarby: “Fifne Wierzby” na Górczynie pod ochroną
W Poznaniu podjęto decyzję o wprowadzeniu specjalnej ochrony dla grupy charakterystycznych drzew. Osiemnaście wierzb białych, zlokalizowanych na terenie Górczyna, przy ulicy Wrońskiego i Krauthofera, zyskało status pomników przyrody. Te imponujące okazy, znane jako “Fifne Wierzby”, są teraz oficjalnie uznane za ważne elementy ekosystemu i krajobrazu miejskiego.
Wierzbom białym (Salix alba), które zostały objęte ochroną, nie brakuje ani urody, ani znaczenia ekologicznego. Są to drzewa mające istotny wpływ na bioróżnorodność lokalną, ponieważ stanowią miejsce życia dla licznych gatunków bezkręgowców oraz ptaków. Mające obwód do 480 cm w pierśnicy, te długowieczne rośliny mogą dożyć nawet 200 lat. Niemniej jednak, obecnie znajdują się w stanie degradacji, co widać po ich suchych oraz uszkodzonych przez wiatr gałęziach.
Wprowadzenie ochrony pomnikowej jest działaniem mającym na celu zapewnienie odpowiedniej troski i ochrony tym wyjątkowym drzewom.
