16 października na całym świecie obchodzony jest Światowy Dzień Żywności, którego celem jest pogłębianie świadomości opinii publicznej na temat globalnych problemów żywnościowych i wzmocnienie poczucia solidarności w walce z głodem i niedożywieniem.
W tym roku to święto zbiegło się niemalże z przyznaniem Pokojowej Nagrody Nobla “Światowemu Programowi Żywnościowemu” między innymi za jego wysiłki na rzecz zwalczania głodu. W tym samym czasie szacuje się, że rocznie ok. 1,3 mld ton żywności jest wyrzucane, co stanowi ponad 30% artykułów żywnościowych produkowanych na całym świecie. Statystyki Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) wskazują, że globalnie marnowane jest więcej żywności, niż potrzeba do wyeliminowania głodu. Jak wynika z badań, w samej tylko Europie marnuje się rocznie ok. 88 mln ton żywności.
Jako jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy wskazuje się zróżnicowany poziom życia, który powoduje nadmierną lub ograniczoną ilość środków finansowych przeznaczanych na zakup artykułów żywnościowych. Dominujący w krajach rozwiniętych model nadkonsumpcji oraz niedożywienie i głód w krajach rozwijających się przyczyniają się do braku równowagi pomiędzy popytem a podażą żywności, który stanowi ogromny problem w ujęciu globalnym
– Głównym źródłem marnotrawstwa żywności są gospodarstwa domowe (53%), przetwórstwo (19%), gastronomia (12%), produkcja (11%) oraz sprzedaż (5%). Analizując dane z raportu Federacji Banków Żywności, potwierdzono, że 42% Polaków przyznaje się do marnotrawienia żywności. Najczęściej jest wyrzucane pieczywo (23,7%), wędliny (12,8%) oraz świeże owoce (12,6%) – wymienia prof. Anna Gramza-Michałowska z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
Należy się zatem zastanowić nad przyczynami wzrastającej ilości odpadów żywnościowych. Najczęściej wskazywane są między innymi błędy w zarządzaniu zasobami przez producentów żywności i jej dostawców, a także częsta przypadkowość jadłospisu w gospodarstwach domowych i gastronomii.
– W dobie żywności wygodnej i przetworzonej konsument wydaje się nieświadomy znaczenia podejmowanych decyzji żywieniowych – mówi prof. Anna Gramza-Michałowska. – Największym problemem jest brak wiedzy konsumenta na temat alternatywnego sposobu wykorzystania resztek żywności, które nadal nadają się do spożycia i ponownego przetworzenia. Współczesny konsument bardzo często nie potrafi również poprawnie zinterpretować opisu umieszczonego na etykiecie produktu oraz odróżnić datę minimalnej trwałości od terminu przydatności do spożycia, które informują o potencjalnym zagrożeniu bezpieczeństwa konsumenta wynikającym ze zbyt długiego przechowywania żywności.
Jak możemy temu zaradzić w naszym gospodarstwie domowym? Przede wszystkim poprzez zmianę nawyków żywieniowych i codziennych zwyczajów oraz nabycie wiedzy na temat wykorzystania żywności, która wydaje się nieprzydatna do spożycia. Powinniśmy kupować produkty o odpowiedniej jakości, przy czym jakość nie oznacza zawsze idealnych kształtów czy normatywnych wymiarów owoców lub warzyw.
Powinniśmy także unikać nadmiernych zakupów spożywczych, m.in. pod wpływem impulsu lub reklamy, co w konsekwencji prowadzi do składowania i późniejszego przygotowywania zbyt dużych porcji produktów oraz ograniczonych możliwości wykorzystania resztek żywności do sporządzenia nowych i pełnowartościowych posiłków. Ogromny wpływ na ograniczenie ilości marnotrawionej żywności mają niewiedza i brak świadomości negatywnego wpływu tych działań na środowisko naturalne. Dodatkowo relatywnie niska cena zakupu i powszechna dostępność produktów spożywczych powodują, że żywność nie jest traktowana z należytym szacunkiem.
UPP, el
