Poznańscy notariusze coraz częściej spotykają się z kwestią prawnego bezpieczeństwa w różnych rodzajach związków nieformalnych, czy to osób różnych płci, czy też osób tej samej płci. Chodzi tu nie tylko o testamenty, ale również choroby.
Wiele kwestii prawnych można uregulować testamentem, czyli rozrządzeniem na wypadek śmierci, jednak klienci są zainteresowani również aktualnymi możliwościami, czy problemami i szukają najprostszych rozwiań „na już” związanych z życiem codziennym, koniecznością uregulowania spraw urzędowych, czy chociażby uzyskania wiedzy o zdrowiu partnera w sytuacjach kryzysowych i podejmowania decyzji o dalszych działaniach.
Sytuacja teoretycznie wydaje się prosta, bo pacjent w wywiadzie lekarskim może określić, komu można przekazywać wrażliwe dane. Ale co zrobić w sytuacji, gdy do szpitala trafia osoba, z którą nie ma kontaktu, na przykład po wypadku czy zasłabnięciu na ulicy? Są to sytuacje, gdy decyzję o zabiegu operacyjnym czy procedurach medycznych podjąć musi rodzina, a w przypadku jej braku lub problemów z dotarciem do rodziców, dzieci bądź rodzeństwa zdecydować powinien sąd. Często bywa jednak tak, że najbliższy partner życiowy znajduje się obok, jednak formalnie jest to osoba obca – bez możliwości decydowania, a nawet dowiadywania się o istniejącej sytuacji.
– Tu prostym rozwiązaniem, wymagającym jednej wizyty u notariusza jest pisemne pełnomocnictwo poświadczone notarialnie do pozyskiwania, przez wskazaną bliską osobę, informacji medycznych, wyrażania zgód na leczenie, czy przeprowadzenia pochówku. Zachęcamy obywateli do noszenia takiego dokumentu razem z dowodem osobistym – mówi Elżbieta Zielińska notariusz w Poznaniu.
Ale zakres pełnomocnictw notarialnych może być bardzo szeroki i dotyczyć także prawa do dysponowania wszystkimi składnikami majątku ruchomego i nieruchomego formalnie należącego do drugiego partnera, w tym rachunków bankowych. A to ma znaczenie w sytuacji zarządzania firmą partnera choćby w kontekście zapewnienia płynności finansowej i regulowania bieżących zobowiązań. Prawo dopuszcza tu także takie rozwiązania, jak ustanowienie prokury czy zarząd sukcesyjny.
– Warto wiedzieć, co często przypominamy obywatelom, że pełnomocnictwa udzielane są na określony czas, bądź sytuację związaną np. z pobytem w szpitalu – dodaje pani notariusz. – To ważne w kontekście prawnego umocowania m.in., w procedurach przetargowych. W każdym momencie można także wycofać takie pełnomocnictwo.
Notariusze zachęcają także do sporządzenia testamentu, dzięki czemu partnerka albo partner mogą wskazać, kto będzie spadkobiercą. Należy jednakże pamiętać, że nawet w przypadku wieloletnich niesformalizowanych związków i w sytuacji posiadania wspólnego potomstwa, partnerzy, będącymi faktycznie najbliższymi ukochanymi osobami, pozostają formalnie osobami obcymi i w systemie fiskalnym nie przysługują im zwolnienia podatkowe.
Testament pozwala na zabezpieczenie bytu partnera, tak, by w sytuacji śmierci nie stracił prawa na przykład do wspólnego mieszkania. Notariusze podchodząc indywidualnie do życiowych sytuacji informują o istniejących prawnych rozwiązaniach ze sfery prawa cywilnego i prawa podatkowego.
Faktem jest, że wzrasta liczba osób w związkach nieformalnych, które szukają odpowiednich dla siebie rozwiązań prawnych – przyznaje dr Andrzej Rataj, prezes Rady Izby Notarialnej w Poznaniu. – Zadaniem notariuszy jest bezpłatne informowanie obywateli o optymalnych rozwiązaniach w konkretnych sprawach, często zabezpieczających majątek wypracowany przez całe życie. Należy pamiętać przy tym, że takie działania informacyjne mogą być prowadzone przez notariuszy tylko w związku z dokonywanymi w ich kancelariach czynnościami dla interesantów.
W obecnym czasie zagrożenia epidemicznego notariusze zapraszają przede wszystkim do kontaktu telefonicznego, czy przy pomocy innych środków porozumiewania się na odległość, a następnie do wizyt w kancelariach, z zachowaniem właściwych środków ostrożności, gdzie stosowane są procedury wynikające nie tylko z przepisów prawa cywilnego i prawa o notariacie, ale także z istniejącego reżimu sanitarnego.
RIN, el
