Program Kawka Bis, akcja “Trzymaj ciepło”, a dla nie doceniających wartości czystego powietrza – badania dronem tego, co wylatuje z ich kominów. Poznań jest przygotowany do sezonu jesienno-zimowego, jak twierdzą władze miasta.
– Podejmujemy szereg działań zmierzających do poprawy jakości powietrza w naszym mieście. Pomagamy mieszkańcom wymieniać piece na bardziej ekologiczne, dbamy o tereny zielone, wspólnie z Metropolią Poznań instalujemy w szkołach czujniki pomiarowe, inwestujemy w przyjazne dla środowiska środki transportu, jak autobusy elektryczne czy miejskie rowery – wylicza Jacek Jaśkowiak, prezydent Poznania. – Problem pogarszającej się jakości powietrza jest zauważalny zwłaszcza teraz, w sezonie jesienno – zimowym. Dlatego w tym okresie intensyfikujemy nasze działania.
Pod koniec września rozpoczęły się badania jakości powietrza przy użyciu specjalistycznego drona. Oblotami został objęty teren całego miasta, w tym w szczególności: Stare Miasto, Jeżyce, Wilda, Łazarz, Wola, Smochowice, os. Warszawskie, Szczepankowo, Świerczewo, os. Bajkowe, os. Kwiatowe, os. Maltańskie i Ławica. Kontrole pomagają namierzyć trucicieli, którzy palą złej jakości paliwem. Jest to kontynuacja ubiegłorocznej akcji – z tą różnicą, że tym razem szczególny nacisk położono na działania po zmroku, w godzinach wieczornych i popołudniowych.
Projekt realizuje wyłoniona w ramach przetargu firma LTA Design, która była wykonawcą także ubiegłorocznej akcji. Zadaniem specjalistów jest przeprowadzenie analizy spalin z palenisk domowych za pomocą bezzałogowego systemu latającego. Czujnik podpięty do drona pozwala wykryć w spalinach emitowanych z komina danej posesji szkodliwe związki chemiczne (formaldehyd, chlorowodór, lotne związki organiczne oraz pyły zawieszone – PM 2,5 oraz PM 10), które z dużym prawdopodobieństwem wskazują na spalanie odpadów. Pomaga to w skuteczniejszym wykrywaniu przypadków łamania prawa i karaniu osób zatruwających środowisko.
Do tej pory dron w powietrzu łącznie spędził około 90 godzin. W tym czasie oblotami objęto ponad 15 tys. budynków. Szczegółowe badania przeprowadzono w 337 przypadkach, w wyniku których stwierdzono łącznie 25 nieprawidłowości. Najczęściej występują przypadki spalania odpadów, w tym również meblowych. Za opał służy mokre drewno, a zdarza się, że także niewłaściwej jakości węgiel (czyli paliwa niezgodne z zapisami uchwały antysmogowej).
Funkcjonariusze Eko patrolu prowadzą kontrole posesji, które z uwagi na sposób ogrzewania mogą generować emisję szkodliwych substancji. Za spalanie odpadów w domowych paleniskach grożą poważne konsekwencje. Osoba, która w ten sposób łamie prawo, może zostać ukarana mandatem do 500 zł, a nawet trafić do aresztu.
W tym roku miasto kontynuuje także realizację Kawki BiS. To program, którego celem jest zmniejszenie emisji zanieczyszczeń, powstających na skutek spalania paliw stałych, tj. węgla, drewna lub brykietów. Poznaniacy mogą starać się o dofinansowanie na likwidację pieców i kotłów, które są nimi opalane oraz zastępowanie ich ciepłem systemowym, ogrzewaniem gazowym, elektrycznym, olejowym lub pompą ciepła.
Od tego roku lista ta została poszerzona także o instalacje fotowoltaiczne, a aż pięciokrotnie zwiększono pulę środków przeznaczoną na realizację programu – z 2 milionów do 10 milionów złotych rocznie. Wcześniej górny limit dofinansowania dla jednego lokalu wynosił 6 tys. zł, po zmianach jest to 12 tys. zł lub 15 tys. zł – w przypadku fotowoltaiki. Dzięki temu w 2020 roku zawarto 472 umowy dotacyjne na prawie 8 mln zł, co pozwoli to na likwidację 914 uciążliwych pieców i kotłów oraz na wyeliminowanie spalenia 3152,66 ton paliw stałych, a także odciążenie środowiska – ograniczenie emisji 26,43 ton pyłów PM10 oraz 18,8 kg B (α)P do powietrza.
Uproszczone zostały procedury, a czas składania wniosków i rozliczania inwestycji uległ wydłużeniu. To jeszcze nie koniec. W planach są kolejne udogodnienia.
– Zakładamy dalsze ułatwienia dla beneficjentów programu, m.in. zmianę w zakresie płatności. Chcemy wprowadzić możliwość, aby środki z dofinansowania trafiały bezpośrednio do wykonawcy prac. Dzięki temu poznaniacy, których nie stać na wyłożenie potrzebnej kwoty, nie będą musieli brać kredytów na ten cel. Jeśli chodzi o finansowanie inwestycji, uwzględniany będzie koszt brutto, a nie netto. Miasto zapłaci również VAT – tłumaczy Magdalena Żmuda, dyrektorka Wydziału Kształtowania i Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Poznania.
Obecnie nowe zapisy są na etapie opiniowania przez prawników. Wypowiedzieć na ten temat muszą się także urzędy centralne – w tym Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Ministerstwo Rolnictwa.
– Jeżeli zmiany zostaną zaopiniowane pozytywnie, jest szansa na jeszcze większą skuteczność programu Kawka Bis w następnych latach – zauważa Magdalena Żmuda.
Miasto planuje również w najbliższym czasie podpisanie porozumienia z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu. Dotyczy ono realizacji krajowego programu “Czyste Powietrze”. W tym wypadku dofinansowanie dotyczy wymiany starych i nieefektywnych pieców na paliwo stałe na nowoczesne źródła ciepła spełniające najwyższe normy oraz przeprowadzenia niezbędnych prac termomodernizacyjnych budynku. Dodatkowo istnieje możliwość zakupu i montażu mikroinstalacji fotowoltaicznej. Dofinansowanie może zostać także przeznaczone na podłączenie do sieci ciepłowniczej wraz z przyłączem.
Program Kawka Bis to nie jedyna propozycja. W połowie listopada rozpoczął się nabór do kolejnej, 12. edycji akcji “Trzymaj ciepło”. Program zakłada bezpłatne badania termowizyjne. Wiedząc, w których miejscach budynek traci ciepło, jego właściciel może zaplanować inwestycję termomodernizacyjną, np. ocieplanie obiektu, uszczelnianie lub wymianę okien i drzwi, montaż rolet czy wymianę grzejników. “Trzymaj ciepło” to wynik współpracy Miasta Poznań i Veolii Energia Poznań S.A. Program jest realizowany od 2009 roku i wciąż cieszy się dużym zainteresowaniem.
W tym roku realizatorzy planują przebadanie minimum 350 domów jednorodzinnych i 10 kamienic. Jeżeli tylko pogoda na to pozwoli, to badania rozpoczną się w pierwszych dniach grudnia 2020 i potrwają do końca lutego 2021. Formularz zgłoszeniowy znajduje się na stronie akcji. Łącznie w 11 edycjach projektu “Trzymaj ciepło” przebadano ponad 5 tys. budynków jednorodzinnych i ponad 200 kamienic.
Ważne jest rzetelne informowanie o jakości powietrza i zagrożeniach z tym związanych. W tym celu, w 2016 roku stworzona została usługa internetowa “Atmosfera dla Poznania”, która dostępna jest zarówno na komputerach stacjonarnych jak i na urządzeniach mobilnych pod adresem: poznan.pl/powietrze.
Jakość powietrza badają także czujniki pomiaru jakości powietrza, w które Metropolii Poznań przy wsparciu Miasta, wyposażyła 160 szkół. Walkę ze smogiem wspomagają też działania całoroczne, jak dbałość o zieleń, inwestowanie w transport publiczny i inne formy komunikacji, np. rower miejski, rozszerzanie Poznańskiej Kolei Metropolitarnej, rozwijanie systemu parkingów Park&Ride, akcje edukacyjne i wiele innych.
UMP, el
