Unikalna inicjatywa nawadniania terenów leśnych wodą z kanalizacji deszczowej ma pomóc w zachowaniu miejskich ekosystemów, które w ostatnich latach cierpią z powodu suszy. Projekt, realizowany we współpracy miejskich spółek z leśnikami, już przyniósł pierwsze sukcesy, a kolejne inwestycje są w przygotowaniu.
Lasy w Poznaniu
Ponad 15 procent Poznania pokrywają tereny leśne, które zaliczają się do kluczowych bogactw naturalnych miasta. Niestety, obserwujemy ich postępującą degradację.
W ostatnich latach ekosystem leśny znalazł się pod silną presją zmian klimatycznych. Podwyższone temperatury w połączeniu z dłuższymi okresami intensywnego parowania doprowadziły do przesuszenia gleby. Paradoksalnie, nawet gwałtowne opady deszczu nie poprawiają sytuacji – wyschnięta ziemia nie jest w stanie efektywnie absorbować wody.
Konsekwencje są poważne: systematycznie obniża się poziom wód gruntowych, co negatywnie wpływa na kondycję całego ekosystemu. Najbardziej alarmującym sygnałem jest rosnąca liczba usychających drzew, która wyraźnie świadczy o postępującym kryzysie poznańskich lasów.
Rezerwat Żurawiniec – historia sukcesu
Pierwszym znaczącym osiągnięciem projektu była rewitalizacja rezerwatu Żurawiniec położonego w północnej części miasta. Ten cenny przyrodniczo obszar ulegał stopniowej degradacji ze względu na obniżający się poziom wód gruntowych. Dzięki współpracy leśników, naukowców z Uniwersytetu Adama Mickiewicza, okolicznych mieszkańców oraz specjalistów i urzędników, udało się przeprowadzić skuteczną rewitalizację terenu.
Kluczowym elementem procesu było skierowanie do rezerwatu wstępnie oczyszczonej wody z systemu kanalizacji deszczowej. Po tym sukcesie już w 2022 roku przyjęto zasady współpracy przy dalszym rozwoju inicjatywy. W ramach projektu Aquanet odpowiada za budowę ujęć wody deszczowej, Zakład Lasów Poznańskich zajmuje się dystrybucją wody na obszarach leśnych, a całość koordynuje spółka Aquanet Retencja.
Pierwsze inwestycje w terenie
W najbliższym czasie ruszą dwie pilotażowe inwestycje retencyjne – na Podolanach i w Lesie Piątkowskim. Niebawem zostanie ogłoszony przetarg na projekty rozwiązań, które zostaną zrealizowane do 2028 roku.
Na Podolanach wody opadowe z rowu Wierzbak zostaną skierowane do naturalnego obniżenia terenu stanowiącego jego historyczne koryto przy ul. Marciniaka. W Lesie Piątkowskim wykorzystane będą wody z kanalizacji deszczowej przy ul. Umultowskiej.
Rozszerzenie programu na nowe obszary
Równolegle do realizacji projektów pilotażowych, trwają przygotowania do wdrożenia podobnych rozwiązań w siedmiu kolejnych lokalizacjach. Aquanet podpisał już umowy z wykonawcami koncepcji dla obszarów:
– przy ul. Beskidzkiej
– w okolicy jeziora Rusałka
– na terenie Strzeszyna
– w rejonie Leśnych Skrzatów i Lasu Marcelińskiego
– przy ul. Gdyńskiej,
– koło pętli tramwajowej na Miłostowie
– na rowie Darzynka przy ul. Borówki
Choć większość terenów to lasy komunalne Poznania, w realizację projektu zaangażują się również lokalne nadleśnictwa. Ta współpraca jest naturalna, gdyż lasy komunalne i państwowe często graniczą ze sobą, a woda nie respektuje administracyjnych podziałów.
