Liczba pacjentów leczonych na boreliozę w Wielkopolsce wzrosła niemal czterokrotnie w ciągu ostatniej dekady. W 2024 roku odnotowano już ponad 4,2 tys. przypadków, podczas gdy w 2015 roku było ich zaledwie 1115. Lekarze ostrzegają, że zagrożenie kleszczami dotyczy nie tylko leśnych wędrówek, ale także przebywania w parkach, ogrodach i na działkach.
Alarmujące statystyki
Dane Wielkopolskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ pokazują niepokojący trend wzrostowy w przypadku boreliozy, znanej również jako choroba z Lyme. Na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat liczba pacjentów wymagających leczenia z powodu tej choroby odkleszczowej wzrosła prawie czterokrotnie. W 2024 roku odnotowano już 4246 przypadków, co stanowi radykalny wzrost w porównaniu z 1115 przypadkami zarejestrowanymi w 2015 roku.
Borelioza wywoływana jest przez bakterie Borrelia burgdorferi, których nosicielami są niektóre kleszcze. Medycy podkreślają, że nie każdy kontakt z zakażonym pajęczakiem skutkuje rozwojem choroby, jednak ze względu na rosnące statystyki zalecana jest wzmożona czujność.
Zagrożenie nie tylko w lesie
Wbrew powszechnym przekonaniom, kleszcze stanowią realne zagrożenie nie tylko podczas leśnych spacerów. Te małe pajęczaki równie często można spotkać w miejskich parkach, przydomowych ogrodach czy na działkach rekreacyjnych. Ich największa aktywność przypada na okres od wczesnej wiosny do początku jesieni, szczególnie po łagodnych zimach.
Specjaliści zwracają uwagę, że ukąszenie kleszcza często pozostaje niezauważone przez poszkodowaną osobę, ponieważ jest praktycznie bezbolesne. Ten fakt znacząco zwiększa ryzyko zakażenia boreliozą lub kleszczowym zapaleniem mózgu (KZM), gdyż pajęczak może pozostawać wczepiony w skórę przez dłuższy czas.
Jak prawidłowo usunąć kleszcza?
W przypadku wykrycia kleszcza wbitego w skórę kluczowe znaczenie ma jego jak najszybsze usunięcie. Specjaliści informują, że już po 24 godzinach przebywania pajęczaka w ciele człowieka ryzyko przeniesienia bakterii wzrasta znacząco.
Do bezpiecznego usuwania kleszczy zaleca się stosowanie specjalnych kleszczołapek, które są dostępne w aptekach. Przyrządy te pozwalają uchwycić pajęczaka blisko powierzchni skóry i wyciągnąć go w całości, minimalizując ryzyko pozostawienia części jego ciała w ranie.
Po wykonanym zabiegu miejsce ukąszenia należy dokładnie zdezynfekować i obserwować przez kolejne dni. Jeżeli nie czujemy się pewnie zawsze o pomoc poprosić można lekarza rodzinnego.
Kiedy skonsultować się z lekarzem?
Konsultacja medyczna wskazana jest w przypadku wystąpienia niepokojących objawów po ukąszeniu, takich jak zaczerwienienie lub obrzęk w miejscu wkłucia, gorączka, nudności, wymioty czy bóle głowy. W takiej sytuacji najlepiej udać się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub skorzystać z punktu nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej.
Borelioza – objawy i konsekwencje
Choroba z Lyme, znana również jako borelioza, objawia się charakterystycznym rumieniem wędrującym, gorączką, zmęczeniem, bólami stawów i głowy. W przypadku zauważenia tych symptomów konieczne jest szybkie wdrożenie leczenia antybiotykami.
Lekarze ostrzegają, że nieleczona borelioza może prowadzić do poważnych powikłań, w tym zaburzeń neurologicznych, problemów z sercem czy chorób stawów. Ze względu na szybko rosnącą liczbę przypadków w województwie wielkopolskim, zalecana jest szczególna czujność i szybka reakcja na pierwsze objawy choroby.
Kleszczowe zapalenie mózgu i profilaktyka
Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) to groźna choroba wirusowa przenoszona przez kleszcze, atakująca układ nerwowy człowieka. Zakażenie może prowadzić do poważnych powikłań neurologicznych, a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci.
Objawy KZM obejmują początkowo objawy grypopodobne, takie jak gorączka, bóle głowy i mięśni, po których może nastąpić zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub mózgu. Skuteczna profilaktyka opiera się na kilku filarach: szczepieniach ochronnych (najbardziej efektywna metoda), stosowaniu odpowiedniej odzieży podczas pobytu w terenach zwiększonego ryzyka (długie rękawy, spodnie, zakryte buty), używaniu środków odstraszających kleszcze, dokładnym sprawdzaniu ciała po powrocie z terenów zielonych oraz szybkim i prawidłowym usuwaniu kleszczy.
Warto pamiętać, że w przeciwieństwie do boreliozy, w przypadku KZM nie ma skutecznego leczenia przyczynowego, dlatego profilaktyka odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu tej chorobie.
