Gorące lato stanowi szczególne wyzwanie dla miejskich ptaków, które zmagają się z niedoborem wody i nieprzemyślanymi działaniami człowieka. Badania prowadzone przez poznańskich naukowców pokazują, jak proste zmiany w naszym podejściu mogą uratować życie wielu gatunków.
Kryzys wodny dotyka skrzydlate mieszkańców miast
Profesor Piotr Tryjanowski z poznańskiej Katedry Zoologii podkreśla, że niedobór wody stanowi główne zagrożenie dla ptaków w okresie letnim. Wieloletnie obserwacje prowadzone przez Uniwersytet Przyrodniczy wykazują, że nawet niewielkie źródła wody mogą decydować o przetrwaniu całych populacji.
Zdaniem badacza, mieszkańcy często nie doceniają znaczenia pozornie błahych elementów. Przeciekający zawór, płytka kałuża po deszczu czy miska napełniona wodą mogą stać się punktami ratunkowymi podczas upałów. Nawet pomniki, na których gromadzi się deszczówka, odgrywają istotną rolę w miejskim ekosystemie.
Problemy dotykają również obszary wiejskie
Wbrew powszechnemu przekonaniu, sytuacja na terenach wiejskich wcale nie przedstawia się lepiej. Osuszanie rowów melioracyjnych, betonowanie podwórek oraz likwidacja tradycyjnych studni ograniczają dostęp do wody. Znikają także poidła dla zwierząt, które wcześniej służyły również ptakom.
Naukowiec zwraca uwagę, że pozostawienie naczynia z wodą nie wymaga specjalistycznej wiedzy ornitologicznej. To podstawowa troska o otaczającą nas przyrodę, która powinna stać się codzienną praktyką.
Niszczące skutki letnich porządków
Drugi poważny problem stanowią prace pielęgnacyjne wykonywane w niewłaściwym czasie. Przycinanie krzewów i żywopłotów w okresie lęgowym prowadzi do zniszczenia gniazd ukrytych w forsycjach, berberysach czy ligustrach.
Profesor Tryjanowski tłumaczy, że takie działania wynikają zazwyczaj z braku świadomości, a nie ze złych intencji. Krzewy traktowane są jak elementy dekoracyjne, podczas gdy dla ptaków stanowią naturalne schronienie i miejsce rozmnażania.
Koszenie trawy – korzyści i zagrożenia
Kwestia pielęgnacji trawników budzi kontrowersje. Choć modne łąki kwietne cieszą się rosnącą popularnością, źle założone mogą przypominać zwykłe zaniedbane tereny bez większych korzyści dla przyrody.
Zaskakująco, umiarkowane koszenie – wykonywane w odpowiednich odstępach czasu i na właściwej wysokości – może przynosić korzyści ptakom. Krótka trawa ułatwia dostęp do pożywienia: dżdżownic, ślimaków, pająków i owadów.
Badania wykazują, że świeżo skoszone obszary przyciągają coraz więcej gatunków. Oprócz tradycyjnych szpaków i gawronów, pojawiają się rudziki, pliszki, kwiczoły, a nawet pleszki – ptaki wcześniej znacznie rzadziej spotykane w takich miejscach.
Proste rozwiązania przynoszą efekty
Potrzeby ptaków okazują się zaskakująco podobne do ludzkich. W upalne dni szukają wody, cienia, schronienia i dostępu do pokarmu. Naukowiec podkreśla, że nie potrzebują luksusowych udogodnień – wystarczą podstawowe warunki do przetrwania.
Badacz apeluje o rozsądek w planowaniu prac ogrodniczych. Pozostawienie wody, unikanie cięcia żywopłotów podczas sezonu lęgowego i nieścinanie trawy na zbyt małą wysokość to działania, które nie wymagają dużego wysiłku, ale mogą znacząco wpłynąć na ptasie populacje.
