Przypadające 14 czerwca święto tradycyjnie jest obchodzone w Poznaniu w Forcie VII, który był pierwszym obozem koncentracyjnym nazistów na terenie okupowanej Polski.
W uroczystościach wzięli udział Wojciech Jankowiak, wicemarszałek Wielkopolski, który zaapelował do obecnych o pamięć historyczną. Wojewoda Łukasz Mikołajczyk odczytał specjalny list.
„Dzisiejsze uroczystości są wyraźnym głosem przeciwstawienia się dyskryminacji i nienawiści, które prowadzą do pogardy dla ludzkiej godności” – czytał. – „Pozwalają też na wydobycie z niepamięci nazwisk tych, których w „obozie krwawej zemsty” (tak Niemcy nazywali Fort VII – przyp. WMN) próbowano odrzeć z człowieczeństwa”.
Poruszająco zabrzmiały świadectwa pamięci Stanisława Grześka, syna Karola, więźnia pierwszego transportu do niemieckiego, nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz oraz Zenona Ulatowskiego, syna Stanisława, więźnia KL Fort VII, KL Mauthausen, ofiary Zamku Śmierci Hartheim. Obecna była także rodzina Leona Prauzińskiego, uczestnika i malarza Powstania Wielkopolskiego, więzionego i zamordowanego w Forcie VII w Poznaniu.
Przemysław Terlecki, dyrektor WMN, zapowiedział, że wśród najważniejszych zadań, które stawia sobie i muzeum jest to, by wiedza o pierwszym niemieckim obozie koncentracyjnym na ziemiach polskich i pierwszej komorze gazowej stała się powszechna także poza Wielkopolską.
Zebrani na uroczystości złożyli kwiaty i zapalili znicze pod Ścianą Śmierci. Uroczystości zorganizował Instytut Pamięci Narodowej i Wielkopolskie Muzeum Niepodległości.
W październiku 1939 roku Niemcy utworzyli w Forcie VII pierwszy na ziemiach polskich obóz koncentracyjny, nazywany przez nich „Lager der Blutrache” – „Obóz krwawej śmierci”. Był największym w Wielkopolsce ośrodkiem eksterminacji polskich elit, miejscem, w którym Niemcy dopuszczali się niewyobrażalnego wręcz okrucieństwa.
Fort VII był pierwszym obozem, w którym Niemcy użyli gazu do masowego mordowania ludności cywilnej. Więźniami Fortu VII byli ludzi, którzy zapisali wspaniałe karty w historii Polski – naukowcy, artyści, harcerze, duchowni i ci, którzy wywalczyli niepodległość Rzeczypospolitej – powstańcy wielkopolscy i śląscy oraz uczestnicy ruchu oporu.
80 lat temu, 14 czerwca 1940 roku, z niemieckiego więzienia w Tarnowie wyruszył do tworzącego się obozu koncentracyjnego w Auschwitz kolejowy transport pierwszych 753 polskich więźniów politycznych. 14 czerwca 1940 r. przyjmuje się także jako datę oficjalnego uruchomienia obozu. Dlatego w tym dniu w całej Polsce obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady.
WMN, el
