czwartek, 28 marca, 2024

Ta magiczna choinka

Nie wyobrażamy sobie bez niej świątecznego nastroju, chociaż pojawiła się w Polsce dopiero w XIX wieku. Jakie ma znaczenie stawianie tego drzewka? I co wcześniej zdobiło w święta polskie domy?

Wszyscy wiedzą, że ubieranie choinki przywędrowało do nas z Niemiec w XIX wieku, a zwyczaj był początkowo bardzo potępiany przez kościół katolicki jako wzorowany na pogańskich zwyczajach. I nic dziwnego: księżom za bardzo kojarzyła się z pogańskimi ozdobami, którymi ubierano domy na prasłowiańskie święto Godów, które przypadało podczas zimowego przesilenia, czyli akurat tuż przed Bożym Narodzeniem.

Podłaźniczka była gałęzią świerku lub sosny. Dekorowano ją jabłkami, ozdobami z papieru i tak zwanymi “światami”, czyli przestrzenne, ażurowe dekoracje robione z opłatków i słomek. Gotową podłaźniczkę wieszano u powały. Zwyczaj występował w całej Polsce, zmieniały się jedynie nazwy: podłaźniczkę zwano też podłaźnikiem, sadem, jutką, a także wiechą. Nieco inaczej wyglądała podłażniczka w górach. Zwano ją tu jutką, zdobiono słodyczami i suszonymi owocami, a potem wieszano nad płonącymi świecami, by potem zjadać podpieczone smakołyki. Wierzono też, że podłaźniczka ma magiczną moc, jej wysuszone kawałki dodawano do zwierzęcej karmy i zakopywano na polu, by zapewniły dobrobyt dla rodziny. Uważano też, że podłaźniczka chroni od chorób i nieszczęść całą rodzinę.

Choinka ostatecznie wyparła podłaźniczkę z domów, pogodził się też z nią kościół, uznając ją w wersji oficjalnej za symbol rajskiego drzewa. Znaczenie religijne nadano także ozdobom choinkowym – nie jest więc wszystko jedno, co na niej powiesimy…

Na pewno na choince muszą się znaleźć orzechy jako symbole płodności i siły witalnej, jabłka oznaczające zdrowie i urodę, symbolizujące także biblijne jabłko, które zjadła Ewa. Teraz jabłka najczęściej zastępowane są przez kolorowe bombki, ale ich symbolika się przez te nie zmieniła.

Lamki choinkowe są dalekim echem pogańskiego zwyczaju z Godów, zgodnie z którym należało postawić świece w oknach, by dusze zmarłych przodków tego dnia mogły trafić do swoich domów i ogrzać się przy ogniu. Ważne są też łańcuchy, które symbolizują więzi rodzinne – dobrze więc, by były grube i solidne, a także dzwonki, które odgonią złe moce. Anioły powieszone na choince będą się opiekować domem, a jemioła zapewni zakochanym stałość uczuć. Warto pamiętać też o znaczeniu kolorów: złoto i czerwień oznaczają dostatek i pomyślność, ozdób w tych kolorach powinno być na choince najwięcej.

el

Strona głównaLifestyleTa magiczna choinka