To niezwykła ekspozycja niezwykłej artystki, którą można oglądać w poznańskim Muzeum Narodowym. I warto ją zobaczyć – wcale nie dlatego, że Magdalena Abakanowicz jest znana na całym świecie.
Wystawa została zorganizowana we współpracy z Uniwersytetem Artystycznym im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu, który od stycznia nosi imię artystki – ten fakt był powodem organizacji tej wystawy.
Ale dzięki niemu możemy też zobaczyć Magdalenę Abakanowicz znacznie szerzej, wnikliwiej i bardziej wszechstronnie – a nawet bardziej twórczo. Bo kto lepiej przedstawi drogę dochodzenia do twórczości, która uczyniła z Magdaleny Abakanowicz artystkę słynną na cały świat niż inny artysta? A tu mamy do dyspozycji cały Uniwersytet Artystyczny, w którym jej zasady pracy, wrażliwość na świat i droga tworzenia są nadal żywe.
Właśnie dlatego wystawa „Magdalena Abakanowicz. Jesteśmy strukturami włóknistymi”, koncentruje się na pojęciu włókna. Staje się ono ogniwem spajającym twórczość artystyczną Abakanowicz z jej działalnością pedagogiczną.
Jak przypomina Anna Borowiec, kuratorka wystawy, tytuł wystawy jest cytatem z wykładu, który Magdalena Abakanowicz wygłosiła w 1978 roku na Sympozjum Fiberworks w Berkley. “Artystka widziała we włóknie, wcześniej traktowanym czysto użytkowo, nieskończony potencjał możliwości” – czytamy w opisie wystawy. – “Nić była dla niej podstawowym składnikiem świata organicznego – budulcem wszystkich żywych organizmów, roślin, zwierząt i ciała człowieka. Abakanowicz doprowadziła do unieważnienia myślenia o użytkowej roli tkaniny, która dotąd uznawana była za rzemiosło. Rewolta, której dokonała, pierwszy raz wystawiając swoje prace na Biennale Tkaniny w Lozannie w 1962 roku, wpłynęła zasadniczo na rozwój tej dziedziny sztuki na całym świecie”.
Ale Magdalena Abakanowicz nie poprzestała na rewolucji w tworzeniu tkanin jako takich. Zrewolucjonizowała nauczanie tkactwa jako pedagog poznańskiej uczelni. To ona pierwsza potraktowała je jako autonomiczną dyscyplinę artystyczną, a stworzona przez nią pracownia gobelinu pokazała w praktyce, na czym polega odkrywanie i eksperymentowanie, gdy ma się do dyspozycji odważnego i kreatywnego nauczyciela oraz odważne, rozwijające się osobowości twórcze. Do tej nauczycieli i do tej pracowni przyjeżdżali studenci z całego świata, a ona nie narzucała swojego punktu widzenia, ale zawsze zachęcała ich do własnych poszukiwań i własnych eksperymentów.
“Wystawa stanowi przegląd najważniejszych realizacji i zagadnień poruszanych na przestrzeni lat w twórczości Magdaleny Abakanowicz” – informują jej autorzy. – “Otwiera ją prezentacja kilkunastu monumentalnych prac artystki wykonanych w technice tkackiej, które powstały w okresie nawiązania współpracy z poznańską uczelnią artystyczną. Jest to pierwszy w Poznaniu tak duży pokaz jej wielkoformatowych tkanin. Na dalszą część ekspozycji składają się obiekty rzeźbiarskie i wieloelementowe cykle prac będące znakiem rozpoznawczym tej twórczości, m.in. „Hurma”, „Plecy”, „Mutanty” i „Anatomia”. Uzupełnieniem wystawy jest prezentacja materiałów archiwalnych związanych z działalnością pedagogiczną Magdaleny Abakanowicz w poznańskiej PWSSP”.
Magdalena Abakanowicz (ur. 1930 r. w Falentach, zm. 2017 r. w Warszawie) – rzeźbiarka. Studia rozpoczęła w 1949 roku w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Sopocie, z której po roku przeniosła się do Warszawy. Tam kontynuowała naukę na Wydziale Tkaniny Akademii Sztuk Pięknych, gdzie otrzymała dyplom w 1954 roku. Od 1965 do 1991 roku pracowała w poznańskiej PWSSP, gdzie opracowała program Pracowni Gobelinu, którą następnie przez wiele lat prowadziła na Wydziale Malarstwa, Grafiki i Rzeźby. Na początku lat 60. artystka stworzyła swój pierwszy cykl abakanów – dużych przestrzennych obiektów wykonanych w technice tkackiej, za które w 1965 roku otrzymała złoty medal na Biennale w São Paulo. W 1976 roku artystka otrzymała tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego sztuk plastycznych. W 2002 roku uhonorowana została doktoratem honoris causa przez Akademię Sztuk Pięknych w Poznaniu. W styczniu 2021 roku profesor Magdalena Abakanowicz została oficjalną patronką uczelni.
Jej prace były wystawiane na licznych wystawach zbiorowych i indywidualnych na całym świecie, a teraz znajdują się w kolekcjach najważniejszych instytucji wystawienniczych, m.in.: Centre Georges Pompidou, Paryż (Francja); Kyoto National Museum of Modern Art, Kioto (Japonia); Ludwig Museum, Kolonia (Niemcy); Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork (USA); Museum of Modern Art, Nowy Jork (USA); Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofia, Madryt (Hiszpania); National Museum of Modern Art, Pusan (Południowa Korea); National Museum, Sztokholm (Szwecja); Sezon Museum of Modern Art, Tokio (Japonia); Stedelijk Museum, Amsterdam (Holandia); Virginia Museum of Fine Art, Richmond, Virginia (USA).
Kolejnym elementem dzisiejszych uroczystości związanych z osoba Magdaleny Abakanowicz jest spektakl “Rozpoznani Nierozpoznani” Teatru Ewolucji Cienia, który rozpocznie się dziś o godzinie 21.30 na Cytadeli, przy rzeźbach Nierozpoznani.
