piątek, 29 marca, 2024

Ministerstwo Finansów chce podwyższyć akcyzę. W trosce o zdrowie Polaków

“W odpowiedzi na potrzebę przeciwdziałania szkodliwemu wpływowi alkoholu i wyrobów tytoniowych na zdrowie Polaków, resort finansów proponuje stopniowe zwiększanie akcyzy na nie” – poinformowało ministerstwo.

Według raportów WHO i Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), rekomendowanym sposobem przeciwdziałania zwiększaniu się dostępności używek jest aktywna polityka podatkowa, w tym podnoszenie stawek akcyzy. Efektywność zmian podatkowych jako narzędzia ograniczenia dostępu do używek potwierdzają badania Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego.

Zgodnie z założeniami projektu zostanie zwiększone minimum akcyzowe dla papierosów, wprowadzone minimum akcyzowego dla tytoniu do palenia, podwyższona stawka kwotowa na wyroby nowatorskie oraz podwyższona stawka akcyzy na alkohol etylowy i napoje alkoholowe.

Główna zmiana to podniesienie akcyzy na używki (alkohole i papierosy) o 10% i zaproponowanie Mapy Akcyzowej, czyli postulowanego przez rynek harmonogramu zmian stawek podatku na kolejne lata – po 5% r/r w latach 2023-2027 (w przypadku alkoholu) oraz po 10% w latach 2023-2027 (w przypadku papierosów, tytoniu do palenia i wyrobów nowatorskich).

Mapa Akcyzowa to rozwiązanie wprowadzone w ostatnich latach przez wiele pastw Unii Europejskiej, m.in. przez Niemcy i Czechy. Było ono bardzo dobrze przyjęte przez działających w tych krajach producentów i dystrybutorów towarów akcyzowych, ponieważ pozwala im z wyprzedzeniem przygotować się do zmian w prawie i efektywnie kształtować swoją politykę cenową.

Jak zmienią się stawki? Od 1 stycznia 2022 r. nastąpi podwyższenie:

  • stawek akcyzy na alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane i wyroby pośrednie o 10% (podwyżka nie obejmie cydru i perry o zawartości alkoholu do 5% obj.),
  • minimalnej stawki akcyzy na papierosy z obecnych 100% do 105% całkowitej kwoty akcyzy,
  • stawki akcyzy na wyroby nowatorskie poprzez podniesienie stawki kwotowej o 100%.

Zostanie też wprowadzona minimalna stawka akcyzy na tytoń do palenia w wysokości 100% całkowitej kwoty akcyzy.

Harmonogram przewiduje:

  • co roku 5% podwyżki akcyzy na alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane i wyroby pośrednie (bez cydru i perry)
  • co roku 10% podwyżki akcyzy na papierosy, tytoń do palenia i wyroby nowatorskie.

Zakładany wzrost jest podobny do wzrostów przyjętych w innych krajach.

Podgrzewany tytoń (tzw. „wyroby nowatorskie”) opodatkowuje już 19 z 26 krajów UE. Polska ma wśród nich najniższą stawkę. Jest to efektem realizowanych w ostatnich latach znacznych podwyżek akcyzy na ten rodzaj używek w innych krajach UE. Przykładem są Niemcy, gdzie stawka akcyzy wzrosła w ostatnim roku aż dziewięciokrotnie.

Resort przygotował projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym i właśnie rozpoczęły się konsultacje społeczne, które potrwają do 15 października. Swoje opinie i uwagi można zgłaszać na adres [email protected]. Propozycja zmiany zasad opodatkowania wyrobów tytoniowych będzie również przedmiotem konsultacji z branżą tytoniową w ramach drugiego Forum Akcyzowego, które odbędzie się w dniach 12-13 października.

Według WHO, tytoń oraz alkohol są głównymi czynnikami ryzyka dla zdrowia Europejczyków. Palenie tytoniu zabija ponad 8 mln ludzi rocznie, z czego aż 1,2 mln to tzw. bierni palacze. Uzależnienie od tytoniu pociąga za sobą ogromne koszty ekonomiczne: 1,4 bln dolarów, czyli ok. 1,8 proc. światowego PKB.

W Polsce palenie tytoniu pozostaje jedną z głównych przyczyn zgonów (ok. 67 tys. przypadków rocznie). Bank Światowy szacuje, że w Polsce koszt leczenia chorób wywoływanych dymem tytoniowym to 15% całkowitych wydatków na leczenie.

Niepokojąco wysoka jest także liczba nastolatków sięgających po papierosy. 15% nastolatków na świecie paliło papierosy co najmniej raz w ciągu ostatnich 30 dni, a niemal 1/3 paliła papierosy.

Równie wysokie są koszty spożywania alkoholu. Na świecie co roku umiera z tego powodu 3 mln osób, alkohol przyczynia się też do 5,1% chorób według WHO. Zgodnie z obliczeniami PARPA, koszty społeczno-ekonomiczne związane ze spożywaniem alkoholu w Polsce to w sumie 30,9 mld zł rocznie. W 2019 r. policja zatrzymała ponad 111 tys. kierowców pod wpływem alkoholu. Na wysokim poziomie utrzymuje się liczba wypadków drogowych z udziałem osób pod wpływem alkoholu. Tylko w 2020 r. w ich wyniku 327 osób zginęło, a 2 723 osoby zostały ranne.

Jak zmieni się wysokość opodatkowania w Polsce?
Przykładowo w 2022 r. w stosunku do 2021 r.:

  • Wódka 40%: wzrost opodatkowania na butelce (0,5l) o ok. 1,50 zł
  • Wino: wzrost opodatkowania na butelce (0,75l) o ok. 16 gr
  • Piwo: wzrost opodatkowania na puszce (0,5l) o ok. 6 gr
  • Papierosy: wzrost opodatkowania za paczkę (20 szt.) o ok. 30 gr
  • Wyroby nowatorskie: wzrost opodatkowania na cenie paczki wyniesie ok. 1 zł.

Źródło: Ministerstwo Finansów RP

Strona głównaWiadomości z PolskiMinisterstwo Finansów chce podwyższyć akcyzę. W trosce o zdrowie Polaków